Α' ΤΟΜΟΣ

Μετάφραση και μετρική: Λορεντσος Μαβιλης

169

μάτων

της Αλεξάνδρειας το 1915, περιλαμβάνονται στο πρώτο μέρος τα μετα-

φράσματα (πολύ δηλωτικό αυτό ως προς τη σημασία που απέδιδε ο ίδιος αλλά

και οι εκδότες του σε αυτά), σε δύο ενότητες, «Ανέγδοτα» και «Δημοσιεμένα

από τον ποιητή», και στο δεύτερο τα πρωτότυπα ποιήματα. Η τάση της λογο-

τεχνικής κριτικής να αναγνωρίζει τον Μαβίλη πρωτίστως ως ποιητή ενισχύεται

από το γεγονός ότι μετά την πρώτη έκδοση των

Έργων

του από τα

Γράμματα

της Αλεξάνδρειας το μεταφραστικό έργο του Μαβίλη απομονώθηκε, περιο-

ρίστηκε ή και εγκαταλείφθηκε από τους εκδότες. Πιστεύω, ωστόσο, ότι το

μεταφραστικό αυτό έργο είναι σημαντικό και θα πρέπει να συνεξετάζεται με

το πρωτότυπο ποιητικό όχι μόνο επειδή είναι εκτενές, όχι μόνο επειδή μαρ-

τυρεί τις λογοτεχνικές καταβολές του ποιητή ως προς την κοσμοθεωρία και

τα θέματα, αλλά και επειδή το διακρίνει μια ιδιότυπη και μελετημένη μετρική

συμπεριφορά, που τη χαρακτηρίζει βαθιά θεωρητική κατάρτιση.

Οι επιλογές ως προς τα έργα που μεταφράζονται είναι αρκετά διαφορε-

τικές σε σχέση με αυτές του Σολωμού, ακόμη περισσότερο (τουλάχιστον ως

προς τα κειμενικά είδη) σε σχέση με αυτές του μέντορά του Ιάκωβου Πολυλά.

Δεν θα βρούμε εδώ Πετράρχη και Μεταστάσιο, που θα βρούμε στον Σολωμό,

δεν θα βρούμε Shakespeare και Όμηρο, που θα βρούμε στον Σολωμό και

τον Πολυλά (ενδεικτικό ότι αντί του Ομήρου θα βρούμε Βιργίλιο, αλλά και το

έπος της

Μαχαμπχαράτας

), δεν θα βρούμε πολύ θέατρο, που θα βρούμε στον

Πολυλά, θα βρούμε προπαντός ρομαντική ποίηση και μάλιστα μπαλάντες

(είναι πολύ ενδεικτικό ότι τα τρία από τα τέσσερα δημοσιευμένα μεταφράσμα-

τα είναι μπαλάντες, δύο του Ludwig Uhland και ένα του Georg Büchner).

Εντοπίζουμε μια αναλογία στα μεταφράσματα του Μαβίλη με αυτά του

Σολωμού (είναι ως προς αυτό πολύ σολωμικότερος ο Μαβίλης από τον

Πολυλά). Ο Σολωμός μεταφράζει canzone, το τραγούδι της Δεσδεμόνας,

canzonette, libretto που μελοποιήθηκε σε όπερα του Vinci και, επομένως,

τα πρώιμα σολωμικά μεταφράσματα, στον δρόμο της διαμόρφωσης της ελλη-

νικής ποίησης μετά τον

Ερωτόκριτο

, υπενθυμίζουν την οργανική σχέση της

ποίησης με το τραγούδι. Πράγματι, όπως έχουμε δείξει, στη νέα του ποίηση,

στη νέα του ποιητική γλώσσα (τα Ελληνικά) θα δημιουργήσει μορφολογικούς

συσχετισμούς με την ιταλική ποίηση, αλλά και με την ποίηση που επηρεάστη-

κε από αυτή και θα «σπείρει» νέα μετρικά δεδομένα, εισάγοντας, μέσω των

μεταφρασμάτων του, ελεύθερες, ιδιοσυγκρασιακές μεταπλάσεις των ποιητικών

μορφών. Για τον λόγο αυτό, νομίζω, επιλέγει μεταφράσματα από τα Ιταλικά με

οργανική σχέση με το τραγούδι, για να διακόψει την όποια μέχρι τότε πορεία

της ποίησης στα Ελληνικά, και δη στην καθαρεύουσα, και να δημιουργήσει

μια εκκίνηση εκλεπτυσμένης, ιδιοσυγκρασιακής έμμετρης ποίησης στη δημο-