Α' ΤΟΜΟΣ

167

ασιλησ

ετσιοσ

Μετάφραση και μετρική: Λορέντσος Μαβίλης

Με ειδική αναφορά στον Επτανήσιο ποιητή και μεταφραστή Λορέντσο

Μαβίλη (1860-1912), στη σύντομη αυτή μελέτη θα επικεντρωθώ στο θέμα

της μετάφρασης και της μετρικής, δηλαδή στο θέμα της κατά τη μετάφραση

μεταφοράς της μορφής του ποιήματος σε (νέα) μετρικά δεδομένα, ένα θέμα

που συχνά αποσιωπάται σε επίπεδο κριτικής της ποιητικής μετάφρασης. Το

θέμα αυτό συζητείται από τον Νάσο Βαγενά στη μελέτη του «Η μετάφρα-

ση των έμμετρων μορφών στην εποχή του ελεύθερου στίχου» (1989), με

αναφορά σε συγκεκριμένα παραδείγματα από το μεταφραστικό έργο των

Ιωάννη Βηλαρά, Διονυσίου Σολωμού και Κωστή Παλαμά. Ο Βαγενάς ανα-

γνωρίζει ως «μεγάλα μεταφραστικά επιτεύγματα», «κορυφαίες στιγμές όχι

μόνο της μεταφραστικής τέχνης μιας χώρας αλλά και της ίδιας της ποίησης

της εποχής τους» τα μεταφραστικά πονήματα που διαπνέονται από την

επίγνωση της μεταφοράς της μορφής ενός ποιήματος στα μετρικά δεδομένα

της δικής τους ποίησης και της δικής τους εποχής. Ο Βαγενάς επισημαίνει

ότι «εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, από την άποψη που μας απασχολεί, είναι

ορισμένες μεταφράσεις που γίνονται σε μια μεταβατική για την ποιητική

παράδοση μιας χώρας περίοδο» και σχετικά με αυτό αναφέρει ως παράδειγ-

μα τη μετάφραση της «Υπατίας» του Leconte de Lisle από τον Παλαμά

σε ανομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο.

Είναι οπωσδήποτε μεταβατική

για τη νεοελληνική ποιητική παράδοση ως προς το συγκεκριμένο θέμα η

περίοδος του Παλαμά, καθώς και του Σολωμού, αλλά, όπως θα δούμε, και

κάποιων συνεχιστών τους, μεταξύ των οποίων του Λορέντσου Μαβίλη, του

αποκαλούμενου Βενιαμίν της Επτανησιακής Σχολής, σε μια χρονική στιγμή

διάχυσης των Επτανησίων στο αθηναϊκό περιβάλλον.

1. Νάσος

αγενας

Ποίηση και μετάφραση

, Στιγμή, Αθήνα 1989, σ. 77.