520 / 562
Ειδωλολατρία και ιεροσυλία. Ο Όφενμπαχ στην Αθήνα
519
Αφετέρου, η κρατική πολιτιστική πολιτική, η οποία επέμενε μονομερώς στην
οικονομική και την ηθική στήριξη των ξένων λυρικών θιάσων από το ελληνι-
κό δημόσιο, πολύ σύντομα κατέστησε τους Ιταλούς καλλιτέχνες εχθρούς του
ελληνικού θεάτρου πρόζας, το οποίο διένυε εκείνη την εποχή το νηπιακό στά-
διο της ανάπτυξής του.
8
Ενσκήπτει για να κατακτήσει
Η κατάσταση παραμένει περίπου η ίδια κατά τα πρώτα χρόνια της βασιλείας
του Γεωργίου του Α΄, Δανού πρίγκιπα της δυναστείας Γκλύξμπουργκ, ο οποίος
ανεβαίνει στον ελληνικό θρόνο το 1863. Μερικά χρόνια αργότερα, το 1868,
αμφισβητείται επισήμως στην ελληνική Bουλή η πρακτική της κρατικής επιχο-
ρήγησης των ιταλικών μελοδραματικών θιάσων που συστηματικά εμφανίζονται
στο Χειμερινό Θέατρο Αθηνών. Ο βουλευτής Τιμολέων Φιλήμων, τον Οκτώ-
βριο του 1868, με έναν μακροσκελή πύρινο λόγο, κατακεραυνώνει την τυφλή
ξενομανία των Αθηναίων, επικρίνοντας δριμύτατα την κυβέρνηση που επιμένει
να διαθέτει σε μετακλήσεις ιταλικών μελοδραματικών θιάσων παχυλά κρατικά
κονδύλια, μη μεριμνώντας διόλου υπέρ του ελληνικού θεάτρου.
9
Παρά τις διαμαρτυρίες και τις καταγγελίες, η παντοκρατορία του ιταλι-
κού λυρικού θεάτρου δεν θα απειληθεί από τους διάσπαρτους ελληνικούς
δραματικούς θιάσους. Ο «αντίπαλος» θα εισβάλει επίσης από το εξωτερικό
και μάλιστα την ίδια ακριβώς χρονιά. Οι πρώτοι γαλλικοί θίασοι οπερέτας
και βωντβίλ θα χτυπήσουν διστακτικά την πόρτα του Χειμερινού Θεάτρου
Αθηνών το 1868,
10
για να κατατροπώσουν στις αρχές της επόμενης δεκαετί-
Αθήνα 1993, σ. 109-126· Δημήτρης Σ
παθης
, «Η αμφισβήτηση της αναγκαιότητας του
θεάτρου στο πλαίσιο του νεοελληνικού διαφωτισμού» στον τόμο
Πρακτικά της επι-
στημονικής συνάντησης, Ζητήματα Ιστορίας των Νεοελληνικών Γραμμάτων, Αφιέρωμα
στον Κ. Θ. Δημαρά
, Τομέας Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών – ΑΠΘ,
Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1994, σ. 191-201· Τ
αμπακη
, «Ο διαφωτισμός και ο ρομα-
ντισμός στο νεοελληνικό θέατρο, 17ος-20ός αιώνας» στον τόμο
Νεοελληνικό Θέατρο
(17ος-20ός αι.): Επιστημονικές Επιμορφωτικές Διαλέξεις
, ΕΙΕ, Αθήνα 1997, σ. 37-58.
8. Σ
παθης
, λ. «Το θέατρο. Τα πρώτα βήματα στο νέο κράτος» στo
Ιστορία του
νέου ελληνισμού, 1770-2000,
τ. 4,
Τα Νέα
– Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003, σ.
211-232, ιδ. σ. 219-223.
9.
Αἰών
, 24.10.1868, σ. 3-4.
10. Βλ. πολύ ενδεικτικά
Αὐγή
, 18.4.1868, σ. 2·
Πρωινὸς Κήρυξ
, 20.4.1868, σ. 3·
Αὐγή
, 25.4.1868, σ. 3· Χ. Ι. Ι. «Βοδεβίλ»,
Ἀλήθεια
, 25.4.1868, σ. 3. Για τον αντα-
γωνισμό που εκδηλώνεται ανάμεσα στους γαλλικούς θιάσους και τους ελληνικούς δρα-
ματικούς θιάσους βλ. Διονύσιος Τ
αβουλαρησ
,
Ἀπομνημονεύματα
, τύποις Πυρσοῦ,