B' ΤΟΜΟΣ

Το «πρώτο ελληνικό μελόδραμα» και οι διεκδικητές του

515

τρικών ειδών, καθώς και χαρακτηριστικών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν

στοιχείο ελληνικότητας (εθνικότητα του συνθέτη, γλώσσα του κειμένου, θεμα-

τολογία, μουσικά μοτίβα), η πρόταξη των οποίων θα μπορούσε να αποτελέσει

και έναν καλό οδηγό για το τί θεωρούσε κάθε εποχή σημαντικότερο συστατικό

της ελληνικής ταυτότητας. Τέλος, το συνεχώς επανερχόμενο αίτημα για ελλη-

νική όπερα, που με την επίμονη επανάληψή του ακύρωνε, όπως είδαμε, την

προηγούμενη εκπλήρωσή του, δήλωνε και κάτι ακόμα: με σταθερό συστατικό

το μελοδραματικό είδος και μεταβλητά τα χαρακτηριστικά της ελληνικότη-

τας, οι Έλληνες του 19ου αιώνα προσπαθούσαν απεγνωσμένα να ενταχθούν

καλλιτεχνικά στην Ευρώπη διά μέσου του κατεξοχήν πολιτιστικού προϊόντος-

αντιδάνειου, την όπερα, ενώ η αναζήτησή τους αυτή τους οδήγησε μοιραία και

στην ανίχνευση των στοιχείων της εθνικής τους ταυτότητας. Δεν είναι χωρίς

σημασία όμως ότι το αίτημα αυτό δεν φαίνεται να ικανοποιήθηκε ούτε μετά

το γύρισμα του αιώνα, καθώς και τα πρώτα χρόνια του 20ού (ή τα τελευταία

του ‘μεγάλου’ 19ου) το ζήτημα επανερχόταν συνεχώς, και όχι μόνο μέσα από

τα αιτήματα του Καλομοίρη και της Εθνικής Σχολής. Χαρακτηριστικό είναι ότι

την άνοιξη του 1920 το επί γαλλικού λιμπρέτου (του Maurice Mæterlinck)

μελοδραματικό έργο του Δημήτρη Μητρόπουλου

Sœur Béatrice

χαρακτηρί-

στηκε, μεταξύ άλλων, «τὸ πρῶτον καὶ κυρίως ἑλληνικὸν ἔργον».

36. «Θεατρικαὶ Σελίδες.

Ἡ Βεατρίκη

(Μελόδραμα)»,

Ἀθῆναι

, 14.5.1920. Βλ. και

Άρης

αρουφαλήσ

– Χάρης

ανθουδάκησ

(επιμ.),

Ο Δημήτρης Μητρόπουλος και το

Ωδείον Αθηνών. Το Χρονικό και τα τεκμήρια

, Ιόνιο Πανεπιστήμιο – Τμήμα Μουσικών

Σπουδών – Εργαστήριο Ελληνικής Μουσικής, Κέρκυρα 2011, σ. 71.