B' ΤΟΜΟΣ

Στελλα Κουρμπανα

510

που ανήκει στο σοβαρό είδος («ἐν τῇ εὐγενεστέρα μουσικῇ, ἤτοι ἐν τῇ μου-

σικῇ ὡς καλὴ τέχνη θεωρουμένη»). Θέτει λοιπόν το ερώτημα αν είναι θεμιτό

σε ένα μουσικό έργο που ανήκει στο έντεχνο είδος να εμπλέκονται στοιχεία

δημοτικής μουσικής. Θεωρεί «τόλμημα» την επιλογή του Καρρέρ να «πολιτο-

γραφήσῃ ἐν τῇ εὐγενεστέρᾳ, ὡς προείρηται, τῆς μουσικῆς πολιτείᾳ τοιούτου

εἴδους ᾄσματα» και, ενώ ο ίδιος δεν αποδοκιμάζει την κίνηση του συνθέτη,

εκφράζει τις αμφιβολίες του, εξηγώντας πως για τον φιλόκαλο ακροατή πιθα-

νόν το άκουσμα αυτών των ασμάτων να «ενοχλεί», καθώς ο τραγουδιστής είναι

υποχρεωμένος να «σύρῃ παρατείνων βιαίως πως τὴν φωνήν του, κατὰ τρόπον

δηλαδὴ ὅλως ἔκτακτον καὶ ἀσυνήθη εἰς τὴν καλλιτεχνικὴν μουσικήν». Παράλ-

ληλα εκφράζει τις ανησυχίες του για τη γνησιότητα των μουσικών στοιχείων

από τα οποία μπορεί να διαλέξει ο συνθέτης που επιθυμεί να διανθίσει το έργο

του με δημοτική μουσική, επισημαίνοντας ότι πολλά έχουν αλλοιωθεί (από

στοιχεία τουρκικά), όπως έχει συμβεί και με την εκκλησιαστική μουσική, γι’

αυτό και συμβουλεύει εκείνον που θέλει «νὰ διαπρέψῃ ὡς ἐθνικὸς μουσουρ-

γὸς» να είναι πολύ προσεκτικός και «νὰ ἐκλέξῃ μόνον ὅ,τι γνησίως ἑλληνικόν,

ἤτοι πρὸς τὸν ἄλλον χαρακτῆρα τοῦ ἡμετέρου ἔθνους συμφωνοῦν, εὐγενὲς

καὶ καλὸν στοιχεῖον μουσικῆς ἀπαντᾶται καὶ τοῦτο μόνον νὰ παραλάβῃ ἢ καὶ

νὰ τροποποιήσῃ δεόντως ἐν ταῖς καλλιτεχνικαῖς αὐτοῦ συνθέσεσιν». Παρά τη

δικαιολογημένη αμηχανία που διακρίνει τη στάση αυτή του κριτικού, η οποία

ευθύνεται και για την κάπως ασαφή του θέση ως προς το πώς ακριβώς θα

πρέπει κατά τη γνώμη του να είναι η «έντεχνη ελληνική μουσική», θα μπορού-

σαμε να συμπεράνουμε ότι η πρότασή του αφορά μια καλύτερη αφομοίωση

των δάνειων δημοτικών στοιχείων στο γενικότερο πνεύμα του έργου.

Η ανάγκη που κάλυψε η παράσταση του

Μάρκου Βότσαρη

ήταν όπως φαί-

νεται μεγάλη, καθώς τον Σεπτέμβριο του 1870 ο δημοσιογράφος της συριανής

Ἑρμουπόλεως

διαμαρτυρόταν γιατί στο θέατρο της πόλης ανέβαιναν διάφορες

όπερες, αλλά «οὔτε ἓν ἐθνικὸν ᾆσμα πρὸς ἐξέγερσιν τῶν αἰσθημάτων τοῦ κοι-

νοῦ», εξηγώντας: «Εἴμεθα Ἕλληνες καὶ θέλουμε νὰ ἀκούσουμε δημοτικὸ ᾆσμα

ἢ ἐθνικὸ ἐμβατήριο».

Αν και στο προγραμματισμένο ρεπερτόριο της σαιζόν

1872-1873 εμφανιζόταν και πάλι ο

Μάρκος Βότσαρης

δεν υπάρχουν περαι-

τέρω στοιχεία που να πιστοποιούν το ανέβασμα του έργου. Έτσι η ανάγκη να

ακουστεί το δημοτικό άσμα επί σκηνής έπρεπε να θεραπευτεί με άλλο τρόπο:

προσθήκες σχετικών τραγουδιών σε παραστάσεις άλλων μελοδραματικών έργων

ή θεατρικών έργων με πατριωτικό περιεχόμενο. Για παράδειγμα, την άνοιξη του

18.

Ἑρμούπολις

( Ἑρμουπόλεως), 19.9.1870.

19.

Ἑρμούπολις

( Ἑρμουπόλεως), 21.10.1872.