52 / 562
Προσεγγίσεις της ελληνικής αρχαιότητας στα επτανησιακά οπερατικά έργα
51
ότι επιχειρεί να σταματήσει με την
Dirce
.
29
Στον χώρο της τραγικής ποίησης
παραδέχεται την υπεροχή του Μεταστάσιου, αλλά από την άλλη πιστεύει
ότι τα μεταστασιανικό μουσικοδραματικό σύστημα δεν εξυπηρετεί πλέον τις
ανάγκες του 19ου αιώνα. Μάλιστα, αναφέρεται και σε πολύ συγκεκριμένα
ζητήματα μουσικής δομής, μιας και επισημαίνει ότι
με τη βοήθεια μακρών ρετσιτατίβων και επαυξημένων πράξεων, χωρίς την υπο-
χρέωση να συντίθενται πομπώδεις εισαγωγές, καβατίνες, ντουέτα, τρίο, μεγάλα
φινάλε, άριες με χορωδία και ροντώ, μπορεί κάποιος να δημιουργήσει τραγω-
δίες, προερχόμενες από ρετσιτατίβι που θα διακόπτονται σποραδικά από μια
αριέτα ή μια καβατίνα.
30
Ο Fogacci, εκφράζοντας εν μέρει και τους προβληματισμούς του Mazzini
σχετικά με το μελόδραμα,
31
φαίνεται εδώ να κατευθύνεται προς τις αρχές που
δημιούργησαν την όπερα στην Ιταλία της Αναγέννησης, οι οποίες επιχείρησαν
μέσα σε πνεύμα απλότητας και σαφήνειας να ξαναζωντανέψουν τον τρόπο
απόδοσης της αρχαίας τραγωδίας. Έμμεσα όμως προοικονομεί ορισμένα από
τα στοιχεία εκείνα που θα όριζαν σε κάποιο βαθμό και το βαγκνερικό μουσικό
δράμα.
Ο Δομένικος Παδοβάς φαίνεται ότι σεβάστηκε τις προτάσεις του Fogacci
και επιχείρησε να τις εφαρμόσει στην
Dirce
, δημιουργώντας ένα έργο εκτός
συμβάσεων και για τον λόγο αυτό μη εύκολα προσεγγίσιμο. Το πότε συνέ-
θεσε ο Παδοβάς τη μουσική του έργου δεν είναι απολύτως σαφές. Το 1835,
πάντως, ο συνθέτης ήταν δεκαοκτώ ετών και ακόμη σπούδαζε. Ο Fogacci,
ωστόσο, φαίνεται ότι ήταν άνθρωπος του άμεσου οικογενειακού και κοινωνικού
περιβάλλοντος του Παδοβά, γεγονός που σημαίνει ότι κάποιες από τις από-
ψεις του Ανκονετάνου λόγιου θα ήταν από νωρίς γνωστές στον μουσουργό.
Το πιθανότερο είναι ο Παδοβάς να συνέθεσε την όπερα μετά το 1843, οπότε
και δημοσιεύτηκε το λιμπρέτο και το προαναφερθέν μανιφέστο. Τότε είχε ήδη
παρουσιάσει στην Κέρκυρα τουλάχιστον δύο συνθέσεις του σε λιμπρέτο του
Fogacci: τη «scena melodramatica»
La delevitta
(1838) και τη μονόπρα-
κτη κωμική όπερα
Il ciarlatano preso per principe
(Καρναβάλι 1840), στην
29. [
F
ogacci
], «Dirce», σ. 183-184.
30. «[…] Coll’ajuto di lunghi recitative ed atti non brevi, senza l’obligo di
spetacolose introduzioni, di cavatine, di duetti, di trio, di grandi finali, d’arie coi
cori, dei cori, e dei rondo poteva egli comporre regolari tragedie di tutti recitati-
ve, tratto tratto interseccati da qualche arietta, da qualche cabaletta, che stano in
mezzo siccome posa del lungo declamare cantando. […]». Το ίδιο, σ. 185.
31. Η περίφημη
Filosofia della Musica
του Mazzini τυπώθηκε το 1836.