B' ΤΟΜΟΣ

Προσεγγίσεις της ελληνικής αρχαιότητας στα επτανησιακά οπερατικά έργα

μαζί με όλες τις έμμεσες συνδηλώσεις κάνουν σαφή την παρουσία τους στις

παραπάνω συνθέσεις.

Ομηρικής υπόθεσης, καίτοι με αναφορά στην

Ιλιάδα

, και αντιστοίχων

συνδηλώσεων είναι και η τριμερής

Aria cantata dall’ombra di Patroclo nel

sogno di Achille

. Η μεταφυσική εμφάνιση του πνεύματος του Πάτροκλου

δίνει την ευκαιρία στον Μάντζαρο να παρουσιάσει μουσικά μια σειρά ‘τόπων’

του ορμητικά ανερχόμενου Ρομαντισμού. Με τον τρόπο αυτό η συγκεκριμένη

μακροσκελής άρια προσφέρει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να προσεγγι-

στεί το αρχαιοελληνικό πνεύμα με τα μουσικά εκφραστικά μέσα της πρώιμης

ρομαντικής περιόδου. Επίσης, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο το ότι ο

ανώνυμος λιμπρετίστας μιας άλλης μαντζαρικής σύνθεσης, της

Cantata con

cori

(1823 ή 1824), επιλέγει την αρχαιοελληνική ονομασία «Corcira», αντί

του καθιερωμένου «Corfù», για να απευθυνθεί στα Ιταλικά στο κοινό του

κερκυραϊκού θεάτρου.

Ωστόσο, η

Aria Greca

του 1827, η οποία παρουσιάστηκε στην ίδια ευερ-

γετική παράσταση με την προαναφερθείσα

Minerva

, χρησιμοποιούσε τους σε

ελληνική δημοτική γλώσσα στίχους του Ιταλού πολιτικού πρόσφυγα Vincenzo

Nannucci.

Με τη χρήση της ελληνικής γλώσσας να αποτελεί πλέον καθορι-

στικό στοιχείο εθνικής επιβεβαίωσης, η δημιουργική συνύπαρξη, τον Ιανουά-

ριο του 1827, στο έργο του Μάντζαρου και στην κερκυραϊκή σκηνή των δύο

αυτών αλληλοσυμπληρούμενων τάσεων (αφενός η σύνδεση με την αρχαιότητα

και αφετέρου η σύγχρονη πραγματικότητα όπως συμβολίζεται μέσω της ελλη-

νικής γλώσσας) δείχνει ακριβώς αυτή την πολυεπίπεδη προσέγγιση του εθνι-

σμού στα Επτάνησα της περιόδου της ελληνικής επανάστασης.

Τρεις δεκαετίες αργότερα, άμεσα συνδεδεμένο με τα κλασικιστικά πρότυπα

11. Από το 1841 η σύνδεση της σύγχρονης Κέρκυρας με τους Φαίακες θα έκανε

την παρουσία της στο κερκυραϊκό θέατρο και εικαστικά, αφού η νέα αυλαία του

θεάτρου απεικόνιζε ακριβώς τις εορτές των Φαιάκων προς τιμήν του Οδυσσέα. Βλ.

«Belle Arti: Il nuovo sipario del Teatro di San Giacomo»,

Album Jonio

I/XLV

(14.7.1841), σ. 215. Η αυλαία σώζεται σήμερα στο Δημοτικό Θέατρο Κερκύρας.

12. Βλ. σχετικά Χάρης

ανθουδάκης

, «Ο ποιητής της

Aria Greca

»,

Μουσικός

Λόγος

7 (καλοκαίρι 2006), σ. 30-57.

13. Ελληνική γλώσσα θα πρέπει να χρησιμοποιήθηκε στη σκηνική μουσική που

φέρεται να συνέθεσε ο Μάντζαρος για την τραγωδία

Ο Αίας Μαστιγοφόρος

του

Σοφοκλή [

Ελληνικός Παρατηρητής

33 (18.9.1842), σ. 1]. Να σημειωθεί ότι η νεότερη

έρευνα αμφισβητεί ότι πρόκειται για έργο του Νικόλαου Μάντζαρου και το αποδίδει

στον γιο του Σπυρίδωνα. Βλ.

αρδάμης

Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος

, σ.

224-228.