434 / 562
Το πρόσωπο του Νέρωνα στην ελληνική δραματουργία του 19ου αιώνα
433
Ορφέα, Ασπασία, Σαπφώ, Δημόδοκο, Φήμιο. Επιχειρεί έτσι να δώσει την εικό-
να της συνέχειας και της αίγλης του ελληνισμού, σε αντιπαράθεση με τον
διαμελισμό και την παρακμή της ρωμαϊκής περιόδου.
Η δράση εκτυλίσσεται στην Κόρινθο και τοποθετείται χρονικά στο 67 μ.Χ.
Επίκεντρο το ταξίδι του Νέρωνα στην Ελλάδα για να λάβει μέρος στους Ολυ-
μπιακούς Αγώνες. Ο αυτοκράτορας, μέσω του πρωθυπουργού του, του Τιγ-
γελλίνου, ενός κυνικού και διεφθαρμένου ατόμου, υπόσχεται ελευθερία και
ιδιαίτερα προνόμια στους Έλληνες. Οι τελευταίοι, «έχοντας υποκύψει στη
διαφθορά με αξιώματα και υποσχέσεις» (σ. 11), τον επιδοκιμάζουν και είναι
έτοιμοι να υποχωρήσουν στις απαιτήσεις του. Μόνο η Αθήνα, κοιτίδα της
δημοκρατίας, αρνείται να στείλει αντιπροσώπους.
Ο άρχοντας της Κορίνθου Περίανδρος ονειρεύεται να γίνει «ο νέος Περι-
κλής» (σ. 27) και χρησιμοποιώντας την ισχύ του Νέρωνα να υποτάξει όλους
τους Έλληνες. Δεν διστάζει να θυσιάσει στις φιλοδοξίες του ακόμη και την
κόρη του, παραχωρώντας την στις ερωτικές διαθέσεις του Ρωμαίου αυτοκράτο-
ρα. Παραβλέπει επί πλέον ότι είναι αρραβωνιασμένη με τον Αθηναίο Κλεόδη-
μο, έναν ιδιόρρυθμο, γενναιόδωρο, ονειροπόλο νέο, που οραματίζεται την επι-
στροφή στο ένδοξο προγονικό παρελθόν. Η σήψη φαίνεται να έχει προχωρήσει
ακόμη και στο πνευματικό και θρησκευτικό πεδίο. Ο σοφιστής Πλάτων κάνει
λόγο «περί ευκόλων συνθέσεων ρητορικών λόγων» (σ. 33) και κολακεύει τη
ματαιοδοξία του Νέρωνα, ενώ την ίδια συμπεριφορά υιοθετεί και ο ιερέας του
Μαντείου των Δελφών. Ενώ ο Νέρωνας αποθεώνεται «ως ο νέος Αλέξανδρος,
ο νέος Αχιλλέας, ο επίγειος Απόλλων» (σ. 124), ο Κλεόδημος θα συμμαχήσει
με τον Απόστολο Παύλο. Θα δώσουν ένα μάθημα ηθικής στον Περίανδρο,
ο οποίος χάνοντας τη μοναχοκόρη του θα αναφωνήσει κλείνοντας το έργο:
«Πικροί είναι οι καρποί της φιλαρχίας και της ματαιότητος»
(σ. 184).
Είναι προφανείς οι ιδεολογικοί και οι ηθικοί στόχοι του συγγραφέα, που
κινείται με άνεση εντός των ρομαντικών πλαισίων. Σε αυτούς συνηγορούν η
επιλογή μιας μεταβατικής ιστορικής περιόδου, της ύστερης αρχαιότητας, η
εστίαση σε μια κατά γενική ομολογία φαύλη και ιδιάζουσα περίπτωση ηγε-
μόνα και σε ένα ιστορικό γεγονός ιδιαίτερα φορτισμένο ιδεολογικά για τους
Έλληνες. Στον αντίποδα προβάλλει μια ξεχωριστή προσωπικότητα, ο Αθηναί-
ος Κλεόδημος, με αγνούς στόχους και ιδανικά προσηλωμένα στην ηθική εξυ-
γίανση και την πολιτική ελευθερία. Τα σχέδιά του επικροτούν η αγαπημένη
του, η Αθηναία εταίρα Ασπασία, και πολύτιμος συνεργάτης αναδεικνύεται ο
Απόστολος Παύλος. Ο τελευταίος «συναντάει» τον Αθηναίο ιδεολόγο στα
γενικότερα σχέδιά του για τη σωτηρία του κόσμου. Είναι λοιπόν προφανής η
απόπειρα του συγγραφέα να ενώσει την κλασική αρχαιότητα –την οποία στο