B' ΤΟΜΟΣ

τΟν μΕν γΑρ Ηγοῦμαι σοφόν, τΩ δ

’

Ηδομαι

: αισχυλοσ ´ Ή ευριπιδησ

383

επιστρατεύει, «για να φανεί ασπροπρόσωπος», όπως σχολιάζει ο Βαλέτας,

τον Γρυπάρη, ο οποίος αποδίδει ένα (άγνωστο ποιο) απόσπασμα του Αριστο-

φάνη σε «απλή γλώσσα», που αποσπά «χαμόγελο επιδοκιμασίας κι έπαινο»

του Ψυχάρη.

Μια (επι)δοκιμασία που επηρέασε πιθανότατα τον γλωσσικό

προσανατολισμό του ανήσυχου μαθητή, ο οποίος μπορεί να μη θέλησε ή να

μην πρόλαβε να ασχοληθεί ποτέ στη συνέχεια με τη μετάφραση του έργου του

Αριστοφάνη, ωστόσο, όχι πολύ καιρό μετά την επίσκεψη του Ψυχάρη, γράφει

ή ολοκληρώνει, τον Ιούλιο του 1888, το σωζόμενο σήμερα πολύστιχο κωμικό

έπος

Σφηκοαραχνομαχία

Αραχνοσφηκομαχία

σε δακτυλικό εξάμετρο και σε

μια «περίεργη δημοτική γλώσσα».

Ο Ευριπίδης της δημοτικής

Η αμφιταλάντευση θα ενταθεί στη διάρκεια των σπουδών στη Φιλοσοφική

Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου οι προτιμήσεις του εκκολαπτόμενου

μεταφραστή σύντομα θα μετατοπιστούν –οριστικά– από την καθαρεύουσα

στη δημοτική αλλά και –προσωρινά– από τον Αισχύλο στον Ευριπίδη, στον

οποίο είχε επιφυλάξει κατεξοχήν εγκωμιαστικές αναφορές ο Γιάννης Ψυχά-

ρης στο ινδαλματικό

Ταξίδι

του (ενότητα ΚΒ΄ «Οι Αρχαίοι»), η έκδοση του

οποίου συνέπεσε με την άφιξη του Γρυπάρη στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του

1888.

Ο νεαρός φοιτητής της Φιλοσοφικής, που αφενός συνεχίζει να επαινεί-

ται από τους καθηγητές του για την καθαρευουσιάνικη μετάφραση του Αισχύ-

λου, που έφερε μαζί του από την Πόλη,

και αφετέρου γράφει τους πρώτους

στίχους του στη δημοτική «χωρίς να τους δείχνει σε κανέναν», συγκρατημένος

5. Β

αλετας

(επιμ.), σ. 23, 103.

6. Είναι αξιοσημείωτη η έμφαση με την οποία ο Γρυπάρης προέβαλλε τόσο την

προδρομική κλίση του προς τη δημοτική, όταν δεν είχε «την παραμικρότερη είδηση

ακόμα από το γλωσσικό ζήτημα», όσο και την πολύ πρώιμη σύνθεση της

Σφηκοαρα-

χνομαχίας,

πριν ακόμη από την επίσκεψη του Ψυχάρη στην Πόλη. Πρβλ.

αλέτας

(επιμ.), σ. 99, 101, 104-106· Β

αλετας

, σ. 85-86. Ωστόσο, το γεγονός είναι ότι το

κωμικό έπος γράφτηκε, ή έστω ολοκληρώθηκε, τον Ιούλιο του 1888, όπως μαρτυρεί

σαφώς η αυτόγραφη σημείωση του ίδιου του ποιητή επάνω στο χειρόγραφο. Βλ. και

Θεοδόσης Σ

περαντσας

Ο άγνωστος Γρυπάρης

, Αστήρ, Αθήναι 1954, σ. 112, σημ. 22.

7. Πρβλ. Β

αλετας

, σ. 25: «[…] Γιατί τις πρώτες μέρες του ερχομού του στην Αθήνα

βγήκε το “Ταξίδι” κι ο Γρυπάρης ήταν απ’ τους πρώτους που βαφτίστηκαν στην κολυ-

μπήθρα του λόγου του. Ο ίδιος ανιστορούσε αργότερα πώς ξενύχτησε και τον βρήκαν

τα χαράματα βυθισμένο στο “Ταξίδι”. Το έκλεισε με την αυγή που ρόδιζε».

Το ίδιο

, σ. 87, 103.