B' ΤΟΜΟΣ

Μαρια Δημακη-Ζωρα

378

Ἀλλ’ εἰς ἕνα πρό πάντων ἀπέκειτο ἡ ἐξέγερσις τοῦ ἐθνικοῦ φρονήματος, εἰς ἕνα

ἐπροσωποποιήθη αὐτόχρημα ἡ Ἑλληνοφροσύνη, ἀξιοπρεπής καί ἀρρενωπή, εἰς

τόν Λέοντα Καλλέργην. Ὁ νεαρός οὗτος Ἕλλην συνεχίζων τό ἔργον τῶν τυραν-

νομάχων ἀρχαίων Ἑλλήνων, ἀφῆκεν ἡμῖν τό κάλλιστον τῶν κληροδοτημάτων,

σελίδας δακρυσταγεῖς μαρτυρίων καί δόξης.

Το πρόσωπο του δραματικού ήρωα είναι πλήρες «ελληνοφροσύνης» και συνε-

πώς κατάλληλο για τα φώτα της ελληνικής σκηνής, αλλά και για τη διαμόρφω-

ση ενός καλλιεργημένου και θεατρικά ενημερωμένου κοινού, το οποίο, σύμφω-

να με τον συγγραφέα, δεν έχει αναφανεί ακόμη στην αθηναϊκή πρωτεύουσα:

Εἶνε παραδεδεγμένον ὅτι τό θέατρον ἐθεωρήθη πάντοτε παρά τοῖς ἀνεπτυγμέ-

νοις ἔθνεσι σεβαστός καί θελκτήριος τόπος […] Πῶς ἔχουσιν ὅμως σήμερον τά

πράγματα ἐν Ἑλλάδι; Σήμερον ὁ λογικώτερος πανηγυρικός ὑπέρ τῆς σκηνῆς

πήγνυται πρό τῆς παρ’ ἡμῶν ἀπαντώσης ἀδιαφορίας, ἡ μᾶλλον ἐνθουσιώδης

μελέτη περί τῶν ὠφελειῶν καί τῆς ἀξίας τῆς δραματικῆς ποιήσεως θεωρεῖται

λῆρος παρά τοῖς πλείοσι καί αὐτή δ’ ἐνίοτε ἡ ἔκδοσις δράματος τινός πρέπει νά

συνοδεύηται ὑπό δικαιολογικῶν τινων λόγων πρός παρακώλυσιν πάσης τυχόν

τῶν ἀναγνωστῶν τυχαίας ἐτυμηγορίας,

γράφει ο Αμπελάς στον πρόλογο του δράματός του

Νέρων

το 1870.

Το κοινό είναι απροετοίμαστο, σύμφωνα με τον Αμπελά, ενώ κατά την

άποψη του Βασιλειάδη ο λαός έχει το αλάνθαστο κριτήριό του ανόθευτο και

είναι σε θέση να απολαύσει την τέχνη που αξιοποιεί τα δικά του στοιχεία, τα

στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού. Η απομόνωσή του και η περιθωριοποίησή του

από την άρχουσα τάξη είχε ως αποτέλεσμα να διατηρήσει αμιγή την ταυτότητά

του και να αντισταθεί στον αφελληνισμό και την αλλοτρίωση:

μακράν τῶν ἀρχόντων, διέμεινεν ἁγνός καί ἀμίαντος, οὔτε ἐξελατινίσθη, οὔτε

ἐξετουρκίσθη, ἀλλ’ ἐτήρησεν ἀμιγῆ καί γνήσια τῆς Ἑλλάδος τό αἷμα καί τήν

διάνοιαν, τό αἴσθημα καί τό φρόνημα. Μάχεται ἀδιαλείπτως καί αὐθορμήτως

ὑπέρ τῆς πίστεώς του ἤ τῆς ἐλευθερίας του, ὡς χθές ἔτι ἐν Κρήτῃ, ἐνίοτε, ἀπο-

θείς τό ὅπλον παρά τῇ πλευρᾷ, τραγωδεῖ,

γράφει στον πρόλογο της

Γαλάτειας

22.

ιμολέων

Δ. Α

μπελάσ

Λέων Καλλέργης

, δράμα διαγωνισθέν εις τον Α΄ ποιη-

τικόν αγώνα των Ολυμπίων, υπό–, Τύποις Α. Η. Καραβατσέλου, Εν Σύρω 1871, σ. θ΄-ι΄.

23.

μπελάσ

Νέρων

, υπό–, Τύποις Α. Η. Καραβατσέλου, Εν Σύρω 1870, σ. δ΄-ε΄.

24.

ασιλειάδη

Αττικαί Νύκτες ΙΙ

, σ. 28-29.

25. Πρβλ. και όσα σημειώνει σχετικά ο

ατζηπανταζής

Το Ελληνικό Ιστορικό

Δράμα. Από τον 19ο στον 20ό αιώνα

σ. 120.