B' ΤΟΜΟΣ

376 / 562

«Ωμεν Ελληνες. Ιδού τό πᾶν». Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑΣ
375
Λαμβάνοντας αρχικά στοιχεία για το έργο του από τους προγενέστερους
Ιωάννη Ζαμπέλιο και Δημήτριο Βερναρδάκη, ο Βασιλειάδης χρησιμοποιεί
τις θέσεις που εκείνοι εξέφρασαν για να τεκμηριώσει καλύτερα τις δικές του.
Γράφοντας για το γαλλικό θέατρο και την προσπάθεια απομίμησής του από
τους Νεοέλληνες δραματουργούς, αναρωτιέται «Πῶς συμβιβάζεται τοῦτο […]
μέ τόν ὑπογραμμόν τοῦ νέου ἑλληνικοῦ θεάτρου, ὅν ἀφῆκεν ὑμῖν ὁ γέρων
Ζαμπέλιος;»,10 αναφερόμενος κυρίως στη θεματολογία και τους δραματικούς
χαρακτήρες του Λευκάδιου συγγραφέα, που αντλούνται από τη νεότερη και
πολύ πρόσφατη τότε ιστορία των επαναστατικών χρόνων.11 Με τις θέσεις του
Βερναρδάκη, όπως αυτές διατυπώνονται στα «Προλεγόμενα περί εθνικού
ελληνικού δράματος» (1858) που προτάσσονται της Μαρίας Δοξαπατρή,12 ο
Βασιλειάδης διαφωνεί, κυρίως γιατί δεν θεωρεί τη βυζαντινή ιστορία κατάλλη-
λη πηγή για άντληση στοιχείων και θεμάτων της νεοελληνικής δραματουργίας.
Ωστόσο, ως προς τον εθνικό χαρακτήρα που πρέπει να προσλάβει το θέατρο
φαίνεται πως οι απόψεις των δύο συγγραφέων δεν αφίστανται μεταξύ τους,
αφού ο Βερναρδάκης σημειώνει εμφαντικά: «προσόντα τοῦ Ἕλληνος δραμα-
τικοῦ […] ἐθεωρήσαμεν δύο, τό ἀληθῶς ποιητήν καί ἀληθῶς Ἕλληνα εἶναι»,13
ενώ ο Βασιλειάδης τονίζει «ὁ ἄριστος τῶν ποιητῶν ἔσεται ὁ ἀληθέστερος τῶν
Ἑλλήνων».14
Το 1872, στον πρόλογο της Γαλάτειας, προχωρεί σε απόπειρα προσδιο-
ρισμού του περιεχομένου των «εθνικών δραμάτων» που, όπως υποστηρίζει,
πρέπει να πληρούν δύο βασικές προϋποθέσεις: να γίνονται κατανοητά από
όλους τους Έλληνες και να αντικατοπτρίζουν τα γνησιότερα και πιο χαρα-
κτηριστικά στοιχεία που συγκροτούν το έθνος, τα οποία, σύμφωνα με τον
συγγραφέα, είναι τα συναισθήματα και οι συνήθειες που διακρίνουν ένα έθνος
από τα άλλα.
Ύψιστο καλλιτεχνικό πρότυπο παραμένουν τα αρχαιοελληνικά έργα, τα οποία
όμως δεν μπορούν να γίνουν κατανοητά από τους συγχρόνους –όπως απαιτεί
10. Βλ. Βασιλειάδη, Αττικαί Νύκτες ΙV, Τα Άπαντα – Έργα Πεζά , σ. 306-307.
11. Βλ. Β ασιλειάδη, Αττικαί Νύκτες Ι, σ. λε΄. Σχετικά με τις ιδεολογικές απόψεις
και την αισθητική των έργων του Λευκάδιου δραματουργού βλ. Τ αμπακη, «Ιδεολογία
και αισθητική στο έργο του Ιωάννη Ζαμπέλιου» στο Η νεοελληνική δραματουργία, σ.
91-107· Ταμπακη, «Επαναπροσεγγίζοντας τις δραματουργικές αντιλήψεις του Ιωάννη
Ζαμπέλιου» στο Το Νεοελληνικό Θέατρο , σ. 205-219.
12. Διεξοδική ανάλυση του προλόγου αυτού βλ. Ταμπακη, «Η θεωρία περί ρομα-
ντικού δράματος και η Μαρία Δοξαπατρή», Παράβασις/Parabasis 9 (2009), σ. 587-611.
13. Β ερναρδάκησ, σ. κ΄.
14. Βλ. Βασιλειάδη, Αττικαί Νύκτες Ι, σ. οα΄.