B' ΤΟΜΟΣ

H αναβίωση της αρχαίας ελληνικής μετρικής τον 19

αιώνα

θεί τέλος ότι ο συσχετισμός των μέτρων με στοιχεία περιεχομένου και ύφους

των ποιημάτων (π.χ. η θέση ότι το ιαμβικό μέτρο κυλά γρήγορα και μιμείται

επιτυχώς τη φυσική ομιλία, γι’ αυτό και ταιριάζει στα δραματικά έργα) ήταν

πολύ διαδεδομένος και κωδικοποιημένος τον 19ο αιώνα.

Το πέμπτο ποίημα, «Οἱ ἀρχαῖοι ἴαμβοι», γραμμένο σε 24 ιαμβικούς δεκα-

πεντασύλλαβους, με ανάκατη πλεκτή και ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία ανά τέσ-

σερις στίχους, υπογράφεται με τα αρχικά Π. Μ., αλλά είναι, κατά πάσα πιθα-

νότητα, του Παναγιώτη Ματαράγκα (1834-1895) και δημοσιεύτηκε το 1894

στο ζακυνθινό περιοδικό

Αι Μούσαι

Ἦτο ὁ ἀμουσότατος ἐκεῖνος τῶν ἀνθρώπων

ὅστις θρασέως παλαιὰ τυμβορυχῶν μνημεῖα

ἀνέσυρ’ αἴφνης, ποιητῶν ἐλπίδι χρεωκόπων,

κ’ ἐνέδυσε μὲ καινουργῆ ἐνδύματα γελοῖα

τὸν τρίμετρον Ἰαμβικὸν καὶ ἔκτοτ’ ἐπληθύνθη

ὁ ἀριθμὸς τῶν τραγικῶν καὶ κωμωδιογράφων

καὶ ἡ φιλολογία μας ηὑρύνθη, ἐπλατύνθη

μὲ ἔργα σῆψιν ὄζοντα καὶ δυσῳδίαν τάφων.

Ὁ πίθος τότε ἤνοιξε τῆς ἀτυχοῦς Πανδώρας

κ’ ἐντὸς κ’ ἐκτὸς τὸ ἔδαφος τῆς κλασικῆς μας χώρας

ἐκ πάσης ἐπλημμύρησεν Ἰαμβικῆς μωρίας

καὶ ὁ Θεὸς τοῦ Παρνασσοῦ μετὰ παλμῶν δειλίας

ἐξαίφνης εἶδεν ἑρπετὰ νὰ διαμφισβητήσουν

πρὸς ὑψηπέτας ἀετοὺς ὕψους πολλάκις γέρας

καὶ μὲ τὴν δάφνην αὐχμηροὺς κροτάφους νὰ κοσμήσουν

καὶ ἥρωες νὰ γείνωσι μεγάλοι τῆς ἡμέρας.

Ἀλλὰ ταχέως πίπτουσι τῶν ὀφθαλμῶν τὰ λέπη

καὶ ὁ ἐν σκότει καὶ σκιᾷ τὸ φῶς ἐπαναβλέπει.

Ὅπερ ἐν ἄλλῃ ἐποχῇ, ἐν ποιητικωτέραις

κατέθελγε καὶ ὕψωνε τὸ πνεῦμά του ἡμέραις,

ὅτε ὡμίλει ὁ παλμός, ὡμίλει ἡ καρδία,

κ’ ἐκ φλογερὰς ἐξήρχετο καμίνου ἡ ἰδέα.

Eὐρίσκει ἐν τῇ πτήσει της ἡ μεγαλοφυΐα

τ’ ὡραῖον τῆς ἐκφράσεως, τὰ μέτρα τὰ ὡραῖα.

όπου στον άτιτλο πρόλογο της συλλογής γράφει ότι «ὁ Κύριος Ἀλέξανδρος Ῥαγκαβῆς

[…] κατὰ τὸν Θεόκριτον εἶν’ ἀληθῶς Πᾶν πεπλασμένον ἐκ Διὸς ἔρνος».

34. Παναγιώτης Μ

αταραγκας

, «Οι νέοι ίαμβοι»,

Αι Μούσαι

3/55 (1.12.1894), σ.

244.