193 / 562
ΜΑΡΙΛΙΖΑ ΜΗΤΣΟΥ
192
Οι πρώιμες ρητές αναφορές σε φιλέλληνες και φιλελληνίδες των γραμμάτων
περιορίζονται έτσι, όσο μπόρεσα να ελέγξω: σε μια παρισινή έκδοση του 1823,
O Aλέξις
της φιλέλληνος χήρας Bυττεμβαχίου, φροντισμένης από τον Φίλιππο
Φουρναράκη∙
15
και δύο άρθρα του περιοδικού
Ευτέρπη
το 1849 – το πρώτο,
μια ανώνυμη βιογραφία του Γάλλου ποιητή και ακαδημαϊκού Casimir Delavigne
(1793-1843), που οι ελληνικές ωδές του είχαν απήχηση σε φιλελληνικούς κύκλους
αλλά και στον Κάλβο, το δεύτερο, ένα σύντομο χρονογράφημα του Κωνσταντίνου
Πωπ με αφορμή τα εθνικά άσματα του ελληνόφωνου μουσικοσυνθέτη, πλην Ιτα-
λού φιλέλληνα κατά τον συντάκτη, Ιωσήφ Λιβεράλη (1820-1899).
16
Τα συμφραζόμενα φαίνεται να αλλάζουν ριζικά στα χρόνια του Κριμαϊκού
πολέμου: Αίφνης οι μεταφράσεις έργων και βιογραφιών συγγραφέων που πολι-
τογραφήθηκαν φιλέλληνες πολλαπλασιάζονται αισθητά. Ήδη στην
Ελληνική
τα περί Ελλάδος
, μεταφρασθέντα υπό Αλεξάνδρου Ρίζου Ραγκαβή, Ναύπλιο 1833.
Ο Πίκκολος, αντίθετα, μεταφράζει στα
Φιλομούσου Πάρεργα
μόνο το ποίημα «Εις
Βεϊμάρην» του Λουδοβίκου, χωρίς καμιά αναφορά στον φιλελληνισμό του (σ. 270-
277). Το ίδιο ισχύει για τις μεταφράσεις του Βεραγγέρου (σ. 113-171), που του δίνουν
την αφορμή να αναφερθεί στο
Οδοιπορικό
του Σατωβριάνδου, «όπου εζωγράφησε
με αθάνατα χρώματα την ελεεινήν κατάστασιν της Ελλάδος, και την αγριότητα των
τυράννων» (σ. 342).
15. Η Johanna Wyttenbach, το γένος Gallien (1773-1830), σύζυγος ελληνιστή και
πρώτη επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Marburg, ήταν μέλος της Société
hellénique pour la propagation des lumières en Grèce.
O Aλέξις
περιλαμβάνει δύο
διαλόγους για θεολογικά, αρχαιογνωστικά και αισθητικά ζητήματα, με στοιχεία δανει-
σμένα από τις
Περιηγήσεις του Ανάχαρση
του αβά Barthélemy και το
The history
of the Decline and Fall of the Roman Empire
του Edward Gibbon.
16. Βλ. «Bιογραφία. Kαζιμίρ ο Δελαβίν»,
H Eυτέρπη
2/48 (15.8.1849), σ. 565-
568. Στο άρθρο γίνεται λόγος για τις ελληνικές ωδές του. Σχετικά με τις «Sept Messé-
niennes Nouvelles» (1827) ο Sainte-Beuve σχολίαζε: «Aux Hellènes d’aujourd’hui
il est allé raconter la Grèce de Tyrtée et de Démosthène, ce qui est bien sans
doute, mais ce ne l’est qu’à demi» (
Globe
4 (20.3.1827), σ. 498). Βλ. Fridériki
T
abaki
-I
ona
,
Poésie philhellénique et périodiques de la restauration
, ΕΛΙΑ, Αθή-
να 1993,
σ. 75. Πρβλ.
το ίδιο
, σ. 38-39, 71-78∙ Γεωργία
Γ
κότση
,
«Η διεθνοποίησις της
φαντασίας». Σχέσεις της ελληνικής με τις ξένες λογοτεχνίες τον 19ο αιώνα
, Guten-
berg, Αθήνα 2010, σ. 42-45. Ένα δεύτερο εργοβιογραφικό άρθρο για τον Καζιμίρο
Δελαβίν υπογράφει το 1854 ο Γ.
Ζ
αλοκώστας
(
H Eυτέρπη
7/31 (12.2.1854), σ. 164-
165). Βλ. Αθηνά
Γ
εωργαντα
, «Ανδρέας Κάλβος: Το εγώ του ποιητή-πολεμιστή και η
επιστροφή στην πατρίδα», στον τόμο
Οι ποιητές του Γ. Π. Σαββίδη
, Εταιρεία Σπουδών
Νεοελληνικού Πολιτισμού και Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 1998, σ. 246-
247, 271. Για τον μαθητή του Μάντζαρου, Giuseppe Liberali, βλ.
Γ
οργίας
[=Kων.
Πωπ], « Έργα και ημέραι»,
H Eυτέρπη
2/43 (1.6.1849), σ. 455-456.