Ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση: ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΕΡΑΝΙΣΤΗΣ
175
του, όπως θεολογία, νομοθετική επιστήμη, φυσική ιστορία, πολιτική επιστήμη,
αρχαιολογία, φυσιολογία κ.ά.
Παρά τον ενημερωτικό και πληροφοριακό χαρακτήρα του, στα θέματα της
εξοικείωσης με την ανάπτυξη του υλικού, του τεχνικού και του πνευματικού
πολιτισμού, καθώς και με τη σύγχρονη οικονομική, κοινωνική και πολιτική
κατάσταση στις χώρες της Ευρώπης, όπως είναι η Αγγλία, η Γερμανία, η Γαλ-
λία, η Δανία κ.ά., το περιοδικό αποφεύγει να προσεγγίσει διεξοδικά τα κρίσιμα
προβλήματα που απασχολούν άμεσα τη νεοελληνική κοινωνία: την επίσημη
πολιτική της μοναρχίας, τις αντιθέσεις των κομμάτων και τις αντιδράσεις απέ-
ναντι στα κυβερνητικά μέτρα, την οικονομική κρίση που θα οδηγήσει στην
κήρυξη πτώχευσης και, τέλος, τον επαναστατικό αναβρασμό που συντηρείται
στο πλαίσιο της ανατολικής κρίσης με αφορμή τον Τουρκοαιγυπτιακό πόλεμο.
Αν και φαίνεται να αδιαφορεί για την ελληνική πολιτική επικαιρότητα, το περι-
οδικό επιδιώκει ωστόσο, με χαρακτηριστικές νύξεις ή και με πιο εκτεταμένα
σχόλια, να αναφερθεί σε ζητήματα της εξωτερικής και της εσωτερικής πολι-
τικής. Σε γενικότερο επίπεδο, που επιβεβαιώνει τον δυτικό και φιλελεύθερο
πολιτικό προσανατολισμό του, ιδανικό προβαλλόμενο πρότυπο παραμένει ο
κοινοβουλευτικός και συνταγματικός βίος της Αγγλίας:
Ο,τιδήποτε σπουδαίον και εμβριθές ηλεκτρίζει και συγκινεί τα έθνη εις τας ημέ-
ρας μας δεν είναι κατ’ ουσίαν άλλο τι παρά επιθυμία ζωηρά προς απόκτησιν
των όσων μέχρι τούδε είχε και απελάμβανεν η Αγγλία πολιτικών αγαθών και
πλεονεκτημάτων, και καθημέραν γίνεται φανερώτερον ότι από την Αγγλίαν κατ’
εξοχήν θέλει λάβει την πρώτην ροπήν η μέλλουσα της πολιτικής του κόσμου
καταστάσεως μεταβολή
συνοψίζει επιγραμματικά ο Θεόδωρος Μανούσης το 1843.
9
9.
Ερανιστής
, έτος Β΄ (1843), τ. Α΄, φυλλ. η΄, σ. 500. Όπως σημειώνεται σχετικά,
το άρθρο αυτό του Θ. Μανούση αποτελεί μέρος των πανεπιστημιακών του παραδό-
σεων από το μάθημα «περί Πολιτειογραφίας». Πρβλ. και Ι. Π
εντάζου
, «Ο Θεόδωρος
Μανούσης Καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1837-1858)»,
Μνήμων
17
(1995), σ. 69-106. Στο περιοδικό έχουν ακόμα δημοσιευθεί τα εισαγωγικά μαθήματα
του Μισαήλ Αποστολίδου (
Ευρωπαϊκός Ερανιστής,
έτος Α΄ (1840), τ. Β΄, φυλλ. α΄,
σ. 3-24), του Φίλιππου Ιωάννου (
το ίδιο
, φυλλ. γ΄, σ. 233-247), του Περικλή Αργυ-
ρόπουλου (
το ίδιο
, φυλλ. δ΄, σ. 307-316) κ.ά., καθώς και η ομιλία του Κωνσταντίνου
Ασώπιου, που εκφωνήθηκε με αφορμή την αναδοχή της Πρυτανείας του Πανεπι-
στημίου (
Ερανιστής
, έτος Β΄ (1843), τ. Β΄, φυλλ. ια΄, σ. 762-780). Η πρώτη εξάλλου
συνεργασία που δημοσιεύεται στον
Ευρωπαϊκό Ερανιστή
αφορά τα πολιτικά κόμ-
ματα της Αγγλίας και είναι μετάφραση του [Γ.] Β[έλλιου] από το αγγλικό περιοδικό
«Political Review [and Monthly Mirror of the Times]» (
Ευρωπαϊκός Ερανιστής
,