B' ΤΟΜΟΣ

ΒΑΝΙΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

116

τά της για τον εχθρό να συντρίβεται και μαζί της ολόκληρη η κοινότητα.

Αντ’

αυτού, ο Έλληνας επαναστάτης Μιχαήλ Λάσκαρις είναι αυτός που εγκαταλείπει

τον αντιδυναστικό του αγώνα για χάρη του έρωτα της Φράγκισσας Ματθίλδης, με

την οποία έχει συνάψει μυστικό γάμο. Ο έρως όμως προς την πατρίδα αποδεικνύ-

εται ισχυρότερος και, όταν το καθήκον τον καλεί, βγαίνει στην παρανομία για να

οργανώσει τον αγώνα εναντίον του ξένου δυνάστη. Με τη σύμπραξη Καταλανών

μισθοφόρων η επανάσταση των Ελλήνων θα επικρατήσει. Ο θάνατος του τυράννου

από το χέρι του Λάσκαρι δεν σφραγίζει την ευτυχία του ζεύγους. Οι Καταλανοί θα

προδώσουν τους συμμάχους τους και θα καταλάβουν τα ελληνικά εδάφη, τραυ-

ματίζοντας θανάσιμα τον Λάσκαρι, ενώ οι συνεχείς περιπέτειες έχουν υποσκάψει

την υγεία της καρδιάς της δούκισσας. Η αυλαία κλείνει με τους δύο συζύγους να

ξεψυχούν ο ένας στην αγκαλιά του άλλου.

Αντίθετα ο Σαρντού αφηγείται «τους

έρωτες της Γισμόνδης και του Αλμέριου και τον γάμο αυτών, όστις γίγνεται κατά

την λύσιν του δράματος, [και] ουδαμώς καταστρέφεται διά του θανάτου των ηρώ-

ων του».

Η δούκισσα Γισμόνδα σε μια στιγμή φόβου, καθώς άσπονδοι φίλοι που

επιβουλεύονται την εξουσία της έχουν ρίξει τον πεντάχρονο γιο της Φραντσέσκο

στον λάκκο με την τίγρη, ορκίζεται ότι θα παντρευτεί όποιον καταφέρει να σώσει

το μοναχοπαίδι της. Ο Μαρσέλο Αλμέριο τα καταφέρνει, αλλά όταν η δούκισσα

πληροφορείται την ταπεινή καταγωγή του αρνείται να τον παντρευτεί. Η γενναιό-

τητα όμως και η ευγένεια ψυχής του Αλμέριο σιγά σιγά κερδίζουν την καρδιά της.

Η δολοφονία ενός εκ των συνωμοτών από το χέρι της Γισμόνδας είναι αυτή που

θα οδηγήσει στο αίσιο τέλος.

Τόσο στην ελληνική όσο και στη γαλλική εκδοχή

η δράση λαμβάνει χώρα σε εντυπωσιακές αίθουσες παλατιών και σε υπέροχους

κήπους, διακοσμημένους με γλυπτά της κλασικής αρχαιότητας. Επίσης, και στα

δύο έργα πολλές σκηνές διαδραματίζονται στη Μονή Δαφνίου και στον καθολικό

ναό που είχε δημιουργηθεί στο εσωτερικό του Παρθενώνα.

Τα κοινά στοιχεία μεταξύ των υποθέσεων, όπως και η σκηνογραφική ταύ-

τιση, μας επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι ο Σαρντού είχε, ενδεχομένως, δια-

20. Θόδωρος Χ

ατζηπανταζης

Το ελληνικό ιστορικό δράμα από τον 19ο στον 20ό

αιώνα,

ΠΕΚ, Ηράκλειο 2006, σ. 91-92.

21.

Ό.π

., σ. 361-362.

22. Οδ. Α

νδρεαδης

, «Δραματική Επιθεώρησις. Η Gismonda του Sardou. Χρονι-

κά», Νεολόγου Εβδομαδιαία Επιθεώρησις, Κωνσταντινούπολη, 47 (9.11.1894), σ. 940.

23. Victorien S

ardou

, «

Gismonda

»,

Théâtre Complet

τ. 3, Albin Michel, Πα-

ρίσι 1934, σ. 423-599. Για την περίληψη της πλοκής στα ελληνικά βλ. Α

νδρεαδης

«Δραματική επιθεώρησις.

Η Gismonda

του Sardou και η

Δούκισσα των Αθηνών

του Κλ. Ραγκαβή»,

Νεολόγου Εβδομαδιαία Επιθεώρησις Κωνσταντινούπολης

(23.10.1894), σ. 979-980.