Α' ΤΟΜΟΣ

ΣΟΦΙΑ ΠΑΤΟΥΡΑ

432

Την εξήγηση της αγνοημένης έως σήμερα λογιοσύνης του δίνει προφητικά,

90 περίπου χρόνια πριν, ο σύγχρονός του Γεώργιος Λογοθέτης σ’ ένα κριτικό

σημείωμα του 1928, αφιερωμένο στη μνήμη του: Σε μια αποστροφή του λόγου

του για τον Ζαν-Μωρεάς, ο οποίος έγινε πασίγνωστος και διάσημος λόγω της

εγκατάστασης και της λογοτεχνικής δημιουργίας του στο Παρίσι, κλείνοντας

τη μελέτη του, ο Λογοθέτης επισημαίνει: «Ο Βαρδουνιώτης δεν θα περνούσε

ασφαλώς τόσον αγνοημένος, αν δεν αγαπούσε τόσο την μικρή του πατρίδα, το

Άργος και δεν περιωρίζετο στη ζωή της και την ιστορία της». Ο επαρχιώτης

λοιπόν λόγιος, μακριά από τα φιλολογικά σαλόνια της εποχής, μακριά από

τις δημόσιες σχέσεις και τις ζυμώσεις που συντελούνταν στους λογοτεχνικούς

συλλόγους, στα πνευματικά κέντρα και στα εκδοτικά στέκια της Πρωτεύου-

σας, ζούσε μόνιμα στη μικρή του πόλη. Δούλευε ακούραστα, σχεδόν υπεράν-

θρωπα, για την πνευματική προαγωγή του τόπου του αλλά και του έθνους,

ασκώντας παράλληλα με επιτυχία το επάγγελμα του δικηγόρου.

Παρά ταύτα, οι σύγχρονοι ομότεχνοί του Αθηναίοι φαίνεται πως τον γνώ-

ριζαν καλά, αναφέρονταν συχνά σε εκείνον και συζητούσαν για το έργο του,

παρά τη φυσική του απουσία από το Κέντρο. Εκτιμώντας τη φιλεργατικότητά

του, τη φιλοτιμία του και την αξία του πολυδιάστατου έργου του, δεν φείδο-

νταν ευμενών και επαινετικών σχολίων και δεν δίσταζαν να ζητούν τη συνδρομή

του για ποικιλία θεμάτων. O εκδότης της

Ποικίλης Στοάς

Ιωάννης Αρσένης, σε

επιστολή του προς τον Βαρδουνιώτη το 1882, αφού του μεταφέρει τη μεγάλη

απήχηση που είχε στο αναγνωστικό κοινό το δημοσίευμά του στο

Ημερολό-

γιο

(πρόκειται για την

Ποικίλη Στοά

) του 1882, το οποίο αναδημοσιεύθηκε

από την

Εστία

, του εκφράζει επίσης «πολλών τα ειλικρινή συγχαρητήρια δια

το σοβαρόν έργον των εθίμων». Δέκα χρόνια αργότερα ο Χαράλαμπος Άννι-

νος, ζητώντας του επίμονα να του αποστείλει «εγκαίρως και καμμίαν άλλην

πραγματείαν ωσάν την πρώτην»,

προσθέτει στην επιστολή του: «Ο Άγγελος

Βλάχος, προχθές εις του Σουρή το σπίτι μού ωμίλησε πολύ επαινετικά περί

της πραγματείας σου». Την ίδια εκτίμηση εκφράζει και ο Νικόλαος Πολίτης

σε επιστολή που του απευθύνει το 1890: «Παρηκολούθησα πάντοτε την ακα-

ταπόνητον φιλολογικήν και δημοσιογραφικήν εργασίαν σας, τοσούτο μάλλον

αξίαν τιμής, καθ’ όσον δεν παρεμποδίζει αυτήν, ουδέ μαραίνει τον προς ταύτην

αναγκαίον ζήλον και ενθουσιασμόν – ας μοι επιτραπή δε η λέξις αύτη προκει-

μένου περί της διαμονής σας εν πόλει εστερημένη ως αι πλείσται δυστυχώς

των ελληνικών πόλεων, φιλολογικής κινήσεως και οιουδήποτε κέντρου εκ των

απαραιτήτων προς πνευματικήν εργασίαν». Ας σημειωθεί ότι ο Βαρδουνιώτης

τροφοδοτούσε συνεχώς το έργο τού μεγάλου λαογράφου με ανέκδοτο υλικό,

όπως δημοτικά τραγούδια, παροιμίες, έθιμα και άλλα ‘μνημεία’ της δημώδους