Α' ΤΟΜΟΣ

426 / 482

Μεταξύ λογιοσύνης και επιστήμης
425
μασε και η ρητορική, ήτις θάλλει, όταν αι γνώμαι ελευθέρως παλαίωσιν και
μαραίνεται, όταν τα πράγματα είναι δεδεσμευμένα εις ακινησίαν, ή φέρωνται
ακρατήτως εις τον όλεθρον, ότε ο λόγος δεν συμβάλλει […]».41 Τα πιο καθαρώς
φιλολογικά δοκίμια δημοσιεύονται από τον Δημήτριο Μαυροφρύδη. Ο μύθος
και η λατρεία της Ρέας,42 η εκπαίδευση και η παιδαγωγική στα αρχαία ελλη-
νικά και στα ρωμαϊκά χρόνια,43 θεσμοί και αξιώματα της αρχαιότητας (αγορα-
νόμοι, αστυνόμοι, γραμματείς, επώνυμοι άρχοντες, έφεδροι),44 τα επιθαλάμια
άσματα και οι υμέναιοι,45 οι αρχές της ρωμαϊκής εποχής 46 είναι θέματα που
ο Μαυροφρύδης μελετά στηριζόμενος στους αρχαίους συγγραφείς, στις επι-
γραφές και στη σύγχρονη γερμανική βιβλιογραφία. Τα δημοσιεύματα συνο-
δεύονται από παραπομπές σε παρενθέσεις και υποσελίδιες διευκρινιστικές.
Παρά το ουδέτερο ύφος του, ο Μαυροφρύδης δεν αποφεύγει τις αιχμές για τα
σύγχρονα ζητήματα. Συζητώντας για τις ρωμαϊκές αρχές και το σύστημα δια-
κυβέρνησης σε υποσελίδια σημείωση, αναφερόμενος στο σύστημα του κλήρου
για την εκλογή των αρχών και στην αθηναϊκή δημοκρατία, σημειώνει:
Και εν όσω μεν περί τα τοιαύτα ετηρείτο η προσήκουσα μετριότης και σωφρο-
σύνη, και εν γένει εν τη διανοία των πολιτών το ιδιωτικόν συμφέρον ην αχώ-
ριστον του δημοσίου […] κατωρθώθησαν εκείνα τα θαύματα, και η αθηναϊκή
πολιτεία αύξανε και εκραταιούτο· ότε δε η άκρατος οχλοκρατία μεθ’ όλων των
ελαττωμάτων και κακιών της […] ανεβίβαζεν εις τα ύπατα αξιώματα βυρσοδέ-
ψας και λυχνοποιούς και ναύτας (κατά τούτο και ημείς οι απόγονοί των δεν
τους αφήσαμεν παραπονεμένους), τότε το λαμπρόν εκείνο οικοδόμημα, κατα-
λυθέν και συγκαταπεσόν, εγένετο έρμαιον αλλεπαλλήλων κατακτητών […].47
Η πραγματεία υπό τον τίτλο «Περί ανατροφής των αρχαίων Ελλήνων»,
που υπογράφει ο Γαβριήλ Σοφοκλής,48 αποτελεί μεταφορά στα Ελληνικά τμή-
41. Το ίδιο, σ. 371.
42. Δ. Ι. Μαυροφρύδης, «Περί της Ρέας», Πανδώρα 5 (1854), σ. 67-71, 79-83.
43. Μαυροφρύδης, «Περί ανατροφής (Educatio). Παρά τοις αρχαίοις Έλλησι και
Ρωμαίοις», Πανδώρα 5 (1854), σ. 186-191, 209-213, 231-236, 256-262, 272-278.
44. Το ίδιο, σ. 135-137, 306-309.
45. Μαυροφρύδης , «Περί επιθαλαμίου και υμεναίου, παρά τοις αρχαίοις», Πανδώ-
ρα 5 (1854), σ. 352-355.
46. Μαυροφρύδης, «Περί των παρά τοις Ρωμαίοις αρχών», Πανδώρα 5 (1854), σ.
375-378, 473-476· 5 (1855), σ. 570-574.
47. Πανδώρα 5 (1854), σ. 377.
48. Γαβριήλ Σοφοκλής, (Εκ του Γερμανικού), «Περί ανατροφής των αρχαίων
Ελλήνων», Πανδώρα 3 (1852), σ. 415-421∙ 3 (1853), σ. 464-471, 489-492.