Α' ΤΟΜΟΣ

Ιωαννησ Κυριακαντωνακησ

390

της

Turcograeciae

που εξέδωσε ο Μαρτίνος Κρούσιος το 1584 (επιστολές,

χρονικά κ.ά.) είχε γραφτεί στην Κωνσταντινούπολη από λογίους συνδεόμε-

νους με τον Πατριάρχη Ιερεμία Β´, ενώ καταλόγους συγγραφέων παραδίδουν

έκτοτε πρόσωπα σχετιζόμενα με την Κωνσταντινούπολη, όπως ο ιδρυτής της

βιβλιοθήκης χειρογράφων του Μετοχίου του Παναγίου Τάφου στο Φανάρι,

Δοσίθεος Ιεροσολύμων, οι Φαναριώτες Δημήτριος Προκοπίου και Αθανάσιος

Κομνηνός Υψηλάντης, ο Σέργιος Μακραίος, ο Καλλίνικος Δ΄ Κωνσταντινου-

πόλεως και άλλοι.

Με παρεμφερές έργο καταγραφής είχε ασχοληθεί τον 19ο αιώνα ο επί-

σης σχετιζόμενος με το Μετόχιο του Παναγίου Τάφου Κωνσταντινουπόλεως

Πατριάρχης Κωνστάντιος Α΄, ο οποίος ανέπτυξε ενδιαφέροντα που άπτονταν

σχεδόν όλων των κλάδων της κωνσταντινουπολίτικης λογιοσύνης και συνέγρα-

ψε, εκτός των τοπογραφικών και αρχαιολογικών έργων

Αρχαία Αλεξάνδρεια

Κυπριάς χαρίεσσα

και

Κωνσταντινιάς

, πόνημα «Περί των μετά την άλωσιν

εκ του κλήρου αρετή και παιδεία διαλαμψάντων», μελέτη περί Πατριαρχικής

Ακαδημίας «και των εν αυτή διαπρεψάντων καθηγητών» και άλλα έργα.

Πριν από την αναγέννηση της νεοελληνικής φιλολογίας στην Κωνσταντι-

νούπολη, την οποία σηματοδοτεί ο Κωνστάντιος Α´, ο Ιάκωβος Ρίζος Νερου-

λός, καταγόμενος επίσης από την Κωνσταντινούπολη, διαπιστώνοντας την

άγνοια των Δυτικών για τα νέα ελληνικά πνευματικά ζητήματα, παρέδωσε –ως

9. Δ

οσιθεος

εροσολυμων

Ιστορία περί των εν Ιεροσολύμοις πατριαρχευσάντων

Βιβλίο ΙΑ΄, Βουκουρέστι 1715, σ. 1179-1181· Καισάριος Δ

αποντες

, «Ιστορικός κατά-

λογος ανδρών επισήμων (1700-1784)» στον τόμο Σ

άθας

Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη

σ. 73-200. Η προσωπογραφία του Κομνηνού Υψηλάντη εκδόθηκε από τον Αθανά-

σιο Παπαδόπουλο Κεραμέα, βλ. παραπάνω υποσημείωση 5. Ο Σέργιος Μακραίος

παραθέτει σειρά λογίων στην «Εκκλησιαστική ιστορία». Βλ. επίσης Άλκης Α

γγελου

«Καλλινίκου Δ΄: Συμπλήρωμα στην “Επαρίθμηση” του Δ. Προκοπίου»,

Ο Ερανιστής

1 (1963), σ. 23-29∙ Τριαντάφυλλος Σ

κλαβενιτης

, «Το εθνικό πάνθεον των βιογραφιών

και των προσωπογραφιών (1828-1876)» στο

Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρο-

νης Ελλάδος

τ. Α΄, επιμ. Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης – Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης,

ΙΝΕ/ΕΙΕ, Αθήνα 2004, σ. 171-193.

10. Κ

ωνσταντιος

Α΄, «Περί των μετά την άλωσιν εκ του κλήρου αρετή και παιδεία

διαπρεψάντων» και «Περί του Ναού της Παμμακαρίστου και περί της Βυζαντινής

Πατριαρχικής Ευκλεούς Σχολής και των εν αυτή διαπρεψάντων Καθηγητών» στο

Συγ-

γραφαί αι ελάσσονες εκκλησιαστικαί και φιλολογικαί

(εκδίδοντος Θεοδώρου Αριστο-

κλέους), Πρόοδος, Κωνσταντινούπολη 1866, σ. 144-116, 343-367. Βλ. και «Κωνστα-

ντίου Α΄ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Επιστολή περί της Μεγάλης του Γένους

Σχολής», μετά παρατηρήσεων του Σ. Αριστάρχου,

Περιοδικό ΕΦΣΚ

Β΄ (1863-1864),

σ. 286-296.