Α' ΤΟΜΟΣ

306 / 482

To «ερμαφρόδιτον» της ελληνοχριστιανικής ταυτότητας στον Κοραή και στον Ροΐδη
305
επιλεγμένων μύθων αφορά περισσότερο στο αποκλίνον ερωτικό πάθος (αιμο-
μιξία, ομοφυλοφιλία .), τα «παρατράγωδα» (σ. 219), όπως λέει, κάτι που
ο Ιασεμίδης απέφυγε συστηματικά, εφόσον πρόκειται για διδακτικό σύγγραμ-
μα.37 Ο Ροΐδης παρατηρεί ότι ο Ιασεμίδης καθιστά τους «ποιητικοτάτους»
ελληνικούς μύθους «πεζοτέρους αντωνιαδείου εποποιΐας» (σ. 218), παραπέ-
μποντας στην άποψή του για τις κωμωδίες του Βλάχου, αλλά και στη νίκη του
Αντωνιάδη που κέρδισε στον Βουτσιναίο διαγωνισμό το 1865 38 με το δράμα
Φίλιππος ο Μακεδών, τονίζοντας στην εισαγωγή του ότι κάνει ελληνικό έργο
και όχι με ξένες επιρροές.39 Ίσως ο Ροΐδης δεν αναφέρεται μόνο στον Φίλιππο,
αλλά και στο επόμενο έργο του Αντωνιάδη, τον Κατσαντώνη, που βραβεύεται
το 1871 στον Βουτσιναίο. Πιθανώς, λοιπόν, γράφει το κείμενό μας το 1871 ή
1872, μια και ενδεχομένως να έχει υπόψη του και τη Γαλάτεια του Βασιλειάδη
(1872), αλλά σίγουρα μετά το 1866 που εκδίδει ο Αντωνιάδης τον Φίλιππο.
Ωστόσο, είναι παράξενο που δεν αναφέρεται στη β΄ έκδοση του Εγχειριδίου
(1871). Η σύνδεση του κειμένου που εδώ μας απασχολεί με τη βιβλιοκρισία
του Ροΐδη για τα Φιλολογικά Πάρεργα του Φ. Ιωάννου και τον Καθ’ Όμηρον
οικειακό βίο του Κλ. Ραγκαβή είναι εμφανέστατη, ενισχύοντας περισσότερο
την ερμηνεία της μεταφοράς του ερμαφροδιτισμού για την πρόσληψη της
παράδοσης, κάτι για το οποίο δεν θα επεκταθούμε εδώ. Ωστόσο, όπως πάντα
ο Ροΐδης παραπέμπει σε κάποιες μελέτες (Moreau και Ιασεμίδη), αλλά μόνο
εμμέσως σε ελληνικά ή δυτικά λογοτεχνικά έργα, που είτε είναι σύγχρονά του
είτε έχουν επηρεάσει συγχρόνους του (π.χ. έργα των Alfieri, Hugo, Bergerac
.), απ’ όπου υιοθετεί τη μεταμόρφωση των μύθων. Επιπλέον, τα αγάλματα
που αναφέρει δεν περιέχονται στις περιγραφές έργων τέχνης από τον Ιασεμίδη
και έτσι θα λέγαμε ότι επικρίνει ξεκάθαρα τη σεμνοτυφία στην προσέγγιση της
Αρχαιότητας.
Από τους μύθους που επιλέγει, βασικός είναι του Ορέστη και του Πυλάδη.
Ο Ροΐδης επιδεικτικά (και μάλλον προς επίρρωσιν του αντιθέτου, που αναφέ-
ρει ο ψευδο-Λουκιανός στους Έρωτες) αναφέρει ότι δεν ήταν ομοφυλοφιλική
37. Η δεύτερη έκδοση είναι μετάφραση δύο εγχειριδίων μυθολογίας (Heinrich
Wilhelm Stolle και Ludwig Preller), ενώ η πρώτη έκδοση μόνο του Stolle (1866).
38. Την ίδια χρονιά γίνεται η πρώτη έκδοση του εγχειριδίου του Ιασεμίδη, ιδρύε-
ται ο Σύλλογος Παρνασσός και η Εταιρεία Φίλων του Λαού, ενώ ο Ροΐδης γράφει τη
βιβλιοκρισία για τα Φιλολογικά Πάρεργα του Φ. Ιωάννου. Τέλος, ο Φίλιππος εκδίδεται
ως αυτόνομο έργο το 1866, ίδια χρονιά με την Πάπισσα.
39. Panagiotis Moullas, Les concours poétiques de l’Université d’Athènes
1851-1877, Archives Historiques de la Jeunesse Grecque / Secrétariat Général de
la Jeunesse, Αθήνα 1989, σ. 210.