224 / 482
Ο πολιτιστικός διαμεσολαβητικός ρόλος του Δημητρίου Βικέλα ως μεταφραστή του Σαίξπηρ
223
εξηγήσει γιατί επέλεξε τη γραφή «Ληρ» και όχι «Λέαρ», ευχόμενος, παράλ-
ληλα, «η καιριωτέρα» της μεταφράσεώς του «έλλειψις να είναι η σόλοικος του
Ληρ
γραφή».
36
Με τη σημείωση υπ’ αριθμόν 2 ο Βικέλας παραπέμπει τους θέλοντας εκ
των αναγνωστών του «να παραβάλωσι την μετάφρασιν προς το κείμενον»
στην υπ’ αριθμόν 3
37
σημείωση της τραγωδίας
Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα
, τρα-
γωδία η οποία, στις σελίδες της έκδοσης, τόσο της αρχικής τριμερούς όσο και
των μεταγενέστερων που την αναπαρήγαγαν (αλλά όχι και στις σελίδες του Γ´
τόμου των
Απάντων
),
38
προηγείτο του
Βασιλιά Ληρ
.
39
Στην περί ης ο λόγος
σημείωση ο Βικέλας απευθύνεται στους «προτιθέμενους να παραβάλωσι την
μετάφρασίν μου προς το αγγλικόν κείμενον», στους οποίους οφείλει, όπως
γράφει,
απολογητικήν τινά επεξήγησιν διά την μετρίασιν, έστιν ότε δε και την παράλει-
ψιν εκφράσεών τινων του πρωτοτύπου. Απέναντι της δυσκολίας του να μετα-
φράσω ή και της συστολής του να δημοσιεύσω τας τοιαύτας εκφράσεις εν πάση
αυτών τη γυμνότητι, εθεώρησα πρακτικωτέραν την συγκάλυψιν ή την αποσιώ-
πησιν ολιγίστων τινών χωρίων.
40
Άλλως τε, εις πολλάς των προς χρήσιν σχολεί-
ων ή οικογενειών αγγλικάς του ποιητού εκδόσεις πλείσται τοιαύται εκφράσεις
παραλείπονται, ενώ ο μεταφραστής αντί της αποκοπής έχει το πλεονέκτημα να
προσφεύγη εις την μετρίασιν αυτών. Και κατά τας θεατρικάς δε παραστάσεις
πολλά επίσης αποσιωπώνται.
41
Στο ίδιο ζήτημα, μάλιστα, ο μεταφραστής επανέρχεται από μια λίγο διαφο-
ρετική σκοπιά και αργότερα, όταν στη σημείωση υπ’ αριθμόν 20, επί παρα-
36. Για τις παρουσιαζόμενες εδώ «Σημειώσεις» του Δημητρίου Βικέλα στον
Βασι-
λιά Ληρ
βλ.
Σαικσπείρου Δράματα Εμμέτρως μεταφρασθέντα εκ του αγγλικού υπό
Δημητρίου Βικέλα. Ο Βασιλεύς Ληρ
, Ιωάννης Δ. Κολλάρος, Βιβλιοπωλείον της Εστί-
ας, Εν Αθήναις
4
1914, σ. 156-176: 156-157.
37. Λόγω τυπογραφικού (;) λάθους πιθανότατα αναφέρεται ως η σημείωση υπ’
αριθμόν 4. Βλ.
Σαικσπείρου Δράματα
, σ. 157.
38. Να είναι αυτή η αλλαγή σειράς, στην έκδοση του ΣΩΒ, η πραγματική όσο και
απρόσμενη αιτία της παράλειψης, εκ παραδρομής, των Σημειώσεων του
Βασιλιά Ληρ
,
έργου το οποίο προηγήθηκε, αντί, όπως έπρεπε, να μπει τρίτο στη σειρά στον Γ΄ τόμο
των
Απάντων
;
39. Για την αιτιολόγηση από τον Δ. Βικέλα της κατάταξης των τριών τραγωδιών
με ηλικιακή του ανθρώπου σειρά και όχι με τη σειρά με την οποία τις μετέφρασε βλ.
«Προλεγόμενα της Α΄ εκδόσεως των τριών δραμάτων,
Ρωμαίου και Ιουλιέτας
,
Οθέλ-
λου
και
Βασιλέως Ληρ
, εν έτει 1876»,
Άπαντα
, τ. Δ΄, σ. 386.
40. Βλ. σχετικά και
Ο
ικονόμου
, σ. 226.
41. Για τα παραπάνω βλ.
Άπαντα
, τ. Γ΄, σ. 243.