Α' ΤΟΜΟΣ

Σταυρουλα Γ. Τσουπρου

226

Γερμανικά, Ισπανικά). Στις «Σημειώσεις» ο Βικέλας παραπέμπει, βεβαίως, και

σε έργα και πληροφορίες εκ της ελληνικής γραμματείας, όπως, επί παραδείγ-

ματι, γίνεται με την παραπομπή στον Ιωάννη Μαλάλα (τον οποίο αναφέρει

ως Μαλαλά στη σημ. 10) ή στο

Έπος του Διγενή Ακρίτα

(σημ. 32) ή στον

Νίκανδρο Νούκιο (σημ. 43) ή στον

Ερωτόκριτο

(σημ. 46).

Επιπλέον, η ως

άνω ευρυμάθειά του συνοδεύεται και από ένα πολύ ανεπτυγμένο, όπως ήταν

εξάλλου αναμενόμενο, κριτικό πνεύμα, το οποίο ο Βικέλας δεν παραλείπει να

εξασκεί, καταγράφοντας τις προσωπικές του παρατηρήσεις πάνω στο σαιξπη-

ρικό κείμενο. Τέλος, ο Έλληνας λόγιος βρισκόταν στην προνομιακή θέση να

έχει δυνατότητα πρόσβασης στα Αρχεία των βρετανικών πανεπιστημίων· εξ ου

και μπόρεσε να παραθέσει (στη σημ. 30) ένα εξελληνισμένο, σε αρχαΐζουσα

βέβαια γλώσσα, από τον C. J. Vaughan χωρίο του

Βασιλιά Ληρ

, το οποίο και

είχε τιμηθεί με το «βραβείον Porson κατά τον εν έτει 1837 διαγωνισμόν εν τω

πανεπιστημίω της Κανταβριγίας».

Ως κατακλείδα της παρούσας εισηγητικής ανακοίνωσης θα χρησιμοποιήσω

τη συνολική σχετική αποτίμηση διά στόματος Βάλτερ Πούχνερ:

[…] το όλο θέμα της αξιολόγησης των μεταφράσεων αυτών [των σαιξπηρικών

έργων από τον Βικέλα] δεν πρέπει, πια, να αντιμετωπίζεται μόνο από την οπτι-

κή γωνία του γλωσσικού ζητήματος (όπως κάνει ο Σιδέρης και άλλοι). Δεν

υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι μεταφράσεις του Βικέλα αποτελούν την πρώτη

συστηματική προσπάθεια μιας ουσιαστικότερης πρόσληψης των πιο σημαντι-

κών τραγωδιών του μεγάλου Άγγλου δραματουργού στην Ελλάδα και προβολής

ποιοτικά καλύτερων μεταφράσεων στο νεοελληνικό θέατρο. Το γεγονός αυτό

αποτελεί και την ιστορική τους σημασία.

Σε αυτή δε την «ιστορική σημασία», την οποία εξαίρει ο Βάλτερ Πούχνερ,

τον ιδιαίτερο ρόλο τους παίζουν και οι συνοδευτικές «Σημειώσεις» του μετα-

φραστή, στις οποίες ο Δημήτριος Βικέλας συμπεριέλαβε, μεταξύ άλλων, όπως

και ο ίδιος γράφει στα «Προλεγόμενα» της πρώτης τριμερούς έκδοσης του

1876:

εκ των δοκιμωτέρων Σαικσπειριστών κριτικά τινά και εξηγηματικά αποσπάσμα-

τα, άτινα εν μεταφράσει προσήρτηνται εις εκάστην των προκειμένων τραγωδι-

ών, όπως δι’ αυτών λάβη ο Έλλην αναγνώστης ιδέαν τινά της πληθύος και της

ποικιλίας της τοιαύτης ύλης.

49.

Το ίδιο

, σ. 162, 168-170.

50.

Το ίδιο

, σ. 167-168.

51. Βλ.

ουχνερ

Κείμενα και Αντικείμενα

, σ. 300-301.

52. Βλ.

Άπαντα

, τ. Δ΄, σ. 386.