Τίτλος διατριβής:

«Η πρόσληψη του Αύγουστου Στρίντμπεργκ στην Ελλάδα (Μεταφράσεις – παραστάσεις)»

Επιβλέπων: Πλάτων Μαυρομούστακος

Η διδακτορική διατριβή επιχειρεί να εξερευνήσει και να ερμηνεύσει την πορεία της πρόσληψης στην Ελλάδα του Σουηδού συγγραφέα Αύγουστου Στρίντμπεργκ. Η έρευνα καλύπτει χρονικά έναν αιώνα, από τα τέλη του 19^ου έως τα τέλη του 20^ού, περίοδο κατά την οποία μελετώνται και παρουσιάζονται οι σημαντικότερες σκηνικές παραγωγές και μεταφραστικές προσεγγίσεις του έργου του.

Προκειμένου να φωτιστεί η πολυποίκιλη παραγωγή του Στρίντμπεργκ και το εύρος των ενδιαφερόντων των Ελλήνων δημιουργών που εστιάζουν στο έργο του, κρίθηκε σκόπιμο να συγκεντρωθούν, να ταυτιστούν ως προς το πρωτότυπο και να συμπεριληφθούν στην παρούσα εργασία όχι μονάχα οι μεταφράσεις των θεατρικών έργων του συγγραφέα, αλλά κάθε κειμένου από το πολύτομο corpus του πολυσχιδούς δημιουργού (π.χ. διηγήματα και αποσπάσματα ευρύτερων έργων). Η εξέταση και ανάλυση της σκηνικής και μεταφραστικής πορείας των έργων του βασίστηκε σε ποικίλες πηγές πληροφοριών (αρχεία, απομνημονεύματα, ελληνικός και ξένος ημερήσιος και περιοδικός Τύπος, ελληνική, σουηδική, αγγλική και γαλλική βιβλιογραφία, φωτογραφικό και οπτικό υλικό κ.λπ.)

Τα οκτώ κεφάλαια της διατριβής παρακολουθούν χρονικά τις διαφορετικές πρώτες μεταφράσεις και τις διαδοχικές θεατρικές παραγωγές, που συμπληρώνουν το ψηφιδωτό της πορείας του Στρίντμπεργκ στην Ελλάδα. Τα γεγονότα αυτά εξετάζονται σε συνάρτηση με τα ευρύτερα ευρωπαϊκά συμφραζόμενα, τα οποία συχνά επιδρούν καθοριστικά στη διαμόρφωση του ελληνικού πλαισίου της πρόσληψής του. Σε κάθε κείμενο που αναλύεται παρατίθενται στοιχεία για την περίοδο συγγραφής μέσα στην οποία εντάσσεται, για τον ίδιο τον συγγραφέα και τα πρότυπά του, καθώς και συγκριτικά στοιχεία για τις σημαντικότερες σουηδικές, ευρωπαϊκές και αμερικανικές θεατρικές παραγωγές ή μεταφράσεις που προηγήθηκαν. Παράλληλα, ιχνηλατούνται τα διαδοχικά στάδια αυτής της πορείας, σε όλες τις εκφάνσεις της, από την πρώτη γνωριμία και την αμφισβήτηση έως τη σταδιακή καθιέρωση.

Στο ένατο και τελευταίο κεφάλαιο της διατριβής παρουσιάζονται τα συμπεράσματα. Η πρόσληψή του Στρίντμπεργκ μελετάται σε σχέση προς την υποδοχή σημαντικών ξένων κινημάτων στην Ελλάδα (νατουραλισμός), καθώς και με τα σημαντικότερα εγχώρια κινήματα (δημοτικισμός), με λογοτεχνικά φαινόμενα («βορειομανία») και με άλλους σκανδιναβούς συγγραφείς (Ίψεν). Παράλληλα, εξετάζονται τα πρόσωπα που συνετέλεσαν καθοριστικά στη μεταφραστική και σκηνική γνωριμία και καθιέρωση του Σουηδού συγγραφέα και η συχνότητα με την οποία καταφεύγουν στα έργα του.

Ακολουθεί παράρτημα, στο οποίο παρατίθεται πίνακας με την αναλυτική ελληνική παραστασιογραφία, από την πρώτη παράσταση στην αυγή του 20^ού αιώνα έως τις μέρες μας. Στον ίδιο πίνακα παρατίθεται, επίσης, λίστα της κριτικογραφίας που εντοπίστηκε ανά παράσταση. Ακολουθεί πίνακας των μεταφρασμένων έργων του στα ελληνικά ανά τίτλο, που περικλείει τόσο τις δημοσιευμένες όσο και τις αδημοσίευτες μεταφράσεις.

Μαρία Σεχοπούλου, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών. Ε.Κ.Π.Α.