64 / 562
Η αναβίωση του αρχαίου ελληνικού δράματος
63
θέμα της εθνικής υπερηφάνειας, ήταν κοινό φαινόμενο των Λυκείων και των
Πανεπιστημίων της Ευρώπης […]».
20
Η παράσταση όμως κρίθηκε αρνητικά:
ὄχι παράστασις, ἀλλ’ ἀπόστασις τῆς «Ἀντιγόνης» καὶ ἐπέτυχον ἐννοεῖται θαυ-
μάσια, διότι τῷ ὄντι ἦτο ὅση τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς […] Ἡ μετάφρασις τοῦ
ἀρχαίου δράματος εἶναι μετάβρασις παραβρασθεῖσα φοβερὰ καὶ φοβερώτερα
καταγγελθεῖσα εἰς τὴν παροῦσαν καὶ δικάζουσαν σκιὰν τοῦ Σοφοκλέους ὑπὸ
τῶν πάντων κατακριτέων ἀκρίτων ὑποκριτῶν […]
21
Η φήμη της παράστασης έφτασε ώς την Ευρώπη. Στην εφημερίδα
Ἐθνο-
φύλαξ
στις
8/1/1968 διαβάζουμε για τις θετικές εντυπώσεις που προκάλεσε
η παράσταση στην Αγγλία και αυτό γιατί σήμαινε «ἀπόπειρα πρὸς ἀνίδρυσιν
τῆς προγονικῆς σκηνῆς».
22
Από το 1867 έως το 1887 ακολούθησαν και άλλες παραστάσεις, μαθητικές
και ημιερασιτεχνικές, όπου αναβίωσε και η αριστοφανική κωμωδία αλλά και το
σατυρικό δράμα. Το 1888, όταν η Αθήνα γιόρτασε τα 25 χρόνια βασιλείας του
Γεωργίου με πλήθος εκδηλώσεων, επικρατούσε ένας παροξυσμός γύρω από την
Αντιγόνη
. Κατά τη διάρκεια ενός έτους έχουμε δύο παραστάσεις, τρεις μετα-
φράσεις, μία περίληψη και μία επανέκδοση μετάφρασης
23
στην Αθήνα των
μερικών χιλιάδων κατοίκων. Η εφημερίδα
Ἀκρόπολις
χαρακτήρισε την κίνηση
ως «Αντιγονισμό»: «[…] ὁ κόσμος κατελήφθη αἴφνης ἀπὸ τάσεις φιλαρχαιο-
σύνης καὶ δὲν ἠξεύρει, τέλος πάντων, ποίαν νὰ ἐκλέξῃ ἀπὸ ὅλας Ἀντιγόνην,
χωρὶς νὰ ἐξοργίσῃ τοὺς ἄλλους».
24
Οι Αθηναίοι και πάλι διακατέχονταν από
συναισθήματα εθνικής υπερηφάνειας. Στην ίδια εφημερίδα διαβάζουμε:
[…] Μᾶς εἶναι ἀδύνατον νὰ ἐκφράσωμεν, τί αἰσθανόμεθα σήμερον ἐν ταῖς ἡμέ-
ραις αὐταῖς τῶν ἑορτῶν, ἀναγγέλοντες ἱερὰν ἀγγελίαν μέλλουσαν νὰ συγκινήσῃ
τὸ Πανελλήνιον, ὅτι αὔριον παρασταθήσεται […] ἡ “Ἀντιγόνη” […]. Ἡ παρά-
20.
Το ίδιο
, σ. 26.
21.
Ἑρμούπολις
, Σύρος, 21.12.1867.
22. Σ
ιδερης
, σ. 49.
23. Ο Σίμωνας Χιωτέλλης εξέδωσε μετάφραση «μετά προλεγομένων, σημειώσεων»
που πουλιόταν (1.50 λεπτά) στους δρόμους για την καλύτερη κατανόηση της παρά-
στασης του «Εθνικού Δραματικού Συλλόγου». Την ίδια χρονιά ο Γεώργιος Κορωναίος
εξέδωσε και αυτός τη δική του μετάφραση στην καθαρεύουσα. Ακολουθεί η έκδοση
της μετάφρασης του Α. Κηρύκου, ενώ κυκλοφορούσε και μία περίληψη του έργου
από τον Ν. Βουνησέα για να είναι πιο εύκολη η προσέγγιση στο κείμενο, ενώ μέσα
σ’ αυτή τη μεταφραστική «έξαρση» επανεκδίδεται η
Αντιγόνη
του Αλέξανδρου Ρίζου
Ραγκαβή.
24.
Ἀκρόπολις
, Αθήνα, 22.10.1888.