ΑΝΝΑ ΜΑΥΡΟΛΕΩΝ
64
στασις γενήσεται κατὰ τὸ ἀρχαῖον κείμενον ὑπὸ φοιτητῶν […] ἐν φιλοτίμῳ ἁμίλ-
λῃ πειρωμένων νὰ δείξωσιν εἰς τοὺς συνηγμένους ξένους ὅτι γνωρίζει ἡ ἀκαδη-
μαϊκὴ νεολαία νὰ τιμᾷ τὰ ἱερὰ τῆς ἀρχαιότητος κειμήλια.
25
Κατά τη διάρκεια των επόμενων ετών οι σκηνικές απόπειρες αναβίωσης δεν
θα προσθέσουν νέα στοιχεία στο ύφος και στην ποιότητα των παραστάσεων.
Ο Καρύδης, ο Βαρβέρης, ο Αρνιωτάκης, ο Αντωνιάδης αποτελούν τα πρόσω-
πα που δίδαξαν τις περισσότερες από αυτές, μέσα στο πνεύμα που ανέδειξε
η ανάγκη ενός ιδιόμορφου συγχρονισμού με την Ευρώπη, τουλάχιστον όσον
αφορά τις προθέσεις.
Το 1896 διοργανώθηκαν και οι πρώτοι Ολυμπιακοί αγώνες, γεγονός το
οποίο καλλιέργησε σε διεθνές επίπεδο, εκτός από τα ολυμπιακά και αρχαιοελ-
ληνικά ιδεώδη, τη σύνδεση της νεότερης Ελλάδας με την αρχαία. Αυτό ισχυρο-
ποιούσε τη «μικρή» και «ταπεινή» Ελλάδα σε επικοινωνιακό επίπεδο τουλά-
χιστον. Μέσα σε αυτό το πνεύμα βρήκε έδαφος και αναδύθηκε ο ευαίσθητος
και παρορμητικός εθνικισμός του Γεωργίου Μιστριώτη, καθηγητή του Πανε-
πιστημίου Αθηνών και προέδρου της «Εταιρείας υπέρ διδασκαλίας αρχαίων
δραμάτων». Ο γλωσσικός φανατισμός του Μιστριώτη έπαιξε επικίνδυνο ρόλο
στον γλωσσικό εμφύλιο των Ευαγγελικών και των Ορεστειακών επεισοδίων.
Ο γλωσσικός διχασμός συνετέλεσε στην ιδεολογική-πολιτισμική σύγχυση των
Ελλήνων, που αναζητούσαν εκείνη την εποχή ‘εθνική ταυτότητα’, ‘εθνικό ιστο-
ρικό παρελθόν’, ‘εθνική γλώσσα’ και ‘εθνικό θέατρο’. Το αρχαίο δράμα για τον
Μιστριώτη αποτελούσε ‘εθνωφελές έργο’:
Συμπολῖται,
Συγχαίρω ὑμῖν ἐπὶ τῇ ἐνθουσιώδει ὑποστηρίξει τῆς διδασκαλίας τοῦ ἀριστουρ-
γήματος τοῦ ἀθανάτου τραγικοῦ, ὅστις ὅμως, καίπερ θανὼν πρὸ δύο καὶ ἡμι-
σείας περίπου χιλιετηρίδας, διεγείρει ἐνθουσιασμὸν ὅσον δὲν διεγείρουσιν οἱ
νέοι ποιηταί. Ὁ ὑμέτερος ἐνθουσιασμὸς πρὸς τὰ ἀθάνατα τῶν προγόνων ἡμῶν
ἔργα μαρτυρεῖ τὴν ἀκραιφνῆ γνησιότητα τῆς καταγωγῆς ἡμῶν καὶ τὴν εὐγενῆ
πρόθεσιν ὅπως βελτιώσωμεν τὸ ἐθνικὸν θέατρον καὶ διὰ τούτου τὸν ἐθνικὸν
βίον […] Κατὰ τὴν δὲ ἑσπέραν, καθ’ ἣν πανηγυρίζομεν διὰ τῆς « Ἠλέκτρας»
τὴν ἐθνικὴν ἑορτήν, ἐν τῇ ἐξάρσει ἡμῶν παρίσταται ἔτι τὸ δαιμόνιον τοῦ Σοφο-
κλέους πνεῦμα ἐξελθὸν τῶν ἐπάλξεων τῆς ὡραίας Ἀκροπόλεως καὶ διαβὰν τὰ
προπύλαια τῆς Ἀθανασίας, γηθοσύνως συνεορτάζει μεθ’ ἡμῶν. Ὑπὸ τούτου
ἐμπνεόμενοι ἂς ἀνορθώσωμεν τὰ καθ’ ἡμᾶς καὶ ἂς δείξωμεν τοῖς ἀλλοεθνέσι ὅτι
ἐν τῇ πατρίδι ἡμῶν δὲν ὑπάρχουσι μόνον ἐρείπια οὐδὲ μόνον γλαῦκες, ἀλλὰ καὶ
Ἕλληνες καὶ Ἑλληνίδες δυνάμενοι νὰ ἐμπνευσθῶσι ὑπὸ τῶν μεγάλων καὶ φαει-
25.
Το ίδιο
, 21.10.1888.