446 / 562
Ένα ιδιαζόντως ανατρεπτικό έργο του 19ου αιώνα
445
της καθαράς και εφηρμοσμένης φυσικής φιλοσοφίας». Ο εισαγγελέας επέβαλε
«ιερόσυλον χείρα επί της ελευθερίας του τύπου και της συνειδήσεως», ενώ στη
Γαλλία και στην Αγγλία δεν δέχονται τέτοιους φανατισμούς αλλά τιμούν και
σέβονται τις επιστημονικές συζητήσεις πάσης φύσεως.
23
Το θέμα επανέρχεται
εντονότερα λίγες ημέρες αργότερα. Ο Ρεβελάκης ερωτά τον υπουργό Εκκλησι-
αστικών και Παιδείας αν είναι αλήθεια ότι η Ιερά Σύνοδος απέστειλε έγγραφο
με το οποίο επικρίνεται
24
το ποιητικό έργο του Ραγκαβή. Εκείνος απαντά ότι
δεν έχει λάβει γνώση και όταν αυτό γίνει θα πράξει ό,τι πρέπει. Ο Ζωχιός
θέτει το βιβλίο επί του βήματος, διαβάζει ορισμένα χωρία και αποδεικνύει ότι ο
άνθρωπος (ο Ραγκαβής) δεν ξέρει τι γράφει και είναι παλαβός: Ισχυρίζεται ότι
το Κοράνιον είναι πρώτος εξάδελφος του Ευαγγελίου και ανώτερο αυτού, ενώ
ο Μωάμεθ είναι ανώτερος από τον Χριστό. Είναι φανερό ότι ο απεσταλμένος
της Ελλάδας στη Ρωμουνία ετούρκεψε, όπως φαίνεται από το βιβλίο του, και η
δική του άποψη είναι ότι η διατήρηση του Ραγκαβή στη θέση του είναι επιζήμια
για το κράτος. Ο Τρικούπης απαντά αφενός ότι η έκθεση της Ιεράς Συνόδου
δεν έφτασε ακόμα στα χέρια του, αφετέρου ότι η απόλυση του Ραγκαβή δεν
είναι εύκολη, καθόσον είναι ενήμερος των ελληνικών πραγμάτων και μάλιστα
επειγουσών υποθέσεων. Άλλωστε στην Ελλάδα επικρατεί πλήρης ελευθερία
περί τις θρησκευτικές δοξασίες. Ο Μίλησης παίρνει τον λόγο και δηλώνει ότι
δεν θα συζητηθεί εδώ η αξία των δαρβινικών θεωριών αλλά η εξαπάτηση της
Πολιτείας. Κυβέρνηση που σέβεται την εκπροσώπησή της οφείλει να τον απο-
λύσει πάραυτα. Ο Ζωχιός δηλώνει ότι ο Ραγκαβής είναι δίκαιο να πάθει ό,τι και
ο Καΐρης με τα ανάλογα καμώματά του.
25
Στο τέλος ο Ραγκαβής απολύθηκε πράγματι
26
– προσωρινά να υποθέσου-
με, καθόσον η διπλωματική του σταδιοδρομία δεν έληξε, αν και ανακόπηκε,
σύμφωνα με τον πατέρα του.
27
Οι πλέον φανατικοί θριαμβολόγησαν, αν και οι
23. Επιστολή στην
Καρτερία
, 14.12.1877, υπογρ. Φίλιππος Πάλλης.
24. Αλλού αντί «επικρίνεται» αναφέρεται ότι «αφορίζεται ο
Ιουλιανός ο Παρα-
βάτης
» («Εργασίαι Βουλής», Συνεδρίασις της 15 Δεκ. 1877·
Λαός
, 16.12.1877·
Στοά
,
17.12.1877).
25.
Εφημερίς των Συζητήσεων
, 17.12.1877, συνεδρίαση της 15 Δεκ. Επίσης (συμπλη-
ρωματικά)
Ώρα
, 17.12.1877·
Εφημερίς
, 17.12.1877, η ίδια συνεδρίαση.
26. «Κατά τα δημοσιευόμενα υπεγράφη το περί απολύσεως του κ. Κλέωνος
Ραγκαβή διάταγμα διά το σύγγραμμα αυτού, τον
Ιουλιανόν τον παραβάτην
. Άλλως
δεν ηδύνατο να γίνη […] ώφειλε ως δημόσιος υπάλληλος να μη υβρίση την θρησκείαν
του έθνους δαπάνη του οποίου διατηρείται […]»,
Παλιγγενεσία
, 28.12.1877.
27. Α. Ρ.
Ρ
αγκαβής
,
Απομνημονεύματα
, τ. 4, Βιβλιόραμα, Αθήνα 1999, σ. 230-231,
291, 310.