B' ΤΟΜΟΣ

Κυριακη Πετρακου

440

εξάδελφο του Ευαγγελίου,

παραδέχεται ως μόνο πρωτότυπο βιβλικό κείμενο

τις επιστολές του αγίου Παύλου

και κατόπιν επιδίδεται σε έκθεση των επιστη-

μονικών ευρημάτων και πορισμάτων της ανθρωπολογίας. Και αφού εξηγήσει

τα ιστορικά στοιχεία που εισήγαγε στο δραματικό κείμενό του, επανέρχεται

στις σχέσεις χριστιανισμού και ινδουισμού και στην αφομοίωση του μύθου του

Άττιδος εντός του χριστιανικού δόγματος και των μυστηρίων,

οπότε καλώς ο

Ιουλιανός στρέφεται στις πηγές και όχι στις μετεξελίξεις τους. Όλα αυτά τα

πράγματα βέβαια είναι άγνωστα στην Ελλάδα, που ζει «εν τω μεσαίωνι» και

είναι «βρέφος αρτιγέννητον» και αγνοεί επίσης τους σύγχρονους στοχαστές

και διαμορφωτές της σύγχρονης σκέψης: Buckle, Lyell, Darwin, Adam

Smith.

Η πρώτη γραφή του έργου, που κατά δήλωση του Ραγκαβή δεν ταυτίζεται

με το κείμενο της έκδοσης, υποβλήθηκε στον Βουτσιναίο και δεν βραβεύτη-

κε, παρότι άρεσε, λόγω του θέματος και κυρίως της απορριπτικής προς τον

χριστιανισμό ιδεολογίας του.

Η κάπως χιουμοριστική κρίση δείχνει ότι η επι-

τροπή των καθηγητών του Πανεπιστημίου δεν σοκαρίστηκε ιδιαίτερα, όπως θα

γινόταν αργότερα με την έκδοση:

Έρχεται τώρα τελευταίος ο

Ιουλιανός ο Παραβάτης

[…] δράμα θαυμασμού άξι-

ον διά την επιβολήν και σεβαστόν διά το μέγεθος· κατά τον Σαιξπήρου τρόπον

ποιηθέν, ούτε χρόνου ούτε τόπου ενότητα ετήρησεν, υπερέβη δε και τα μέγιστα

εκείνου κατά το μήκος. […] εάν όμως τις τυχαίως είτε εξ ανάγκης και επί μικρόν

γνωρισθή μετά του Ιουλιανού, έλκεται υπό της σοφίας αυτού και ευφυΐας, υπό

της φιλοπατρίας και φιλανθρωπίας […] Ο Ιουλιανός έχει πολλάς και μεγάλας

αρετάς και ίσας κακίας. Το μέγεθος της επιβολής και o ενθουσιασμός υπέρ του

πράγματός του είναι δύο πρωτεύουσαι του ποιήματος αρεταί. Η ακόλαστος δ’

έκτασις του έργου και η καταφορά κατά της χριστιανικής θρησκείας, είναι αι

αντίστοιχοι δύο μεγάλαι αυτού κακίαι. […] καθαρώς ιστορικόν ον το δράμα και

ως αναγνωστικόν μάλλον ή προς διδασκαλίαν ή παράστασιν εν τω θεάτρω ίνε

διδακτικώτατον […] το να θεωρή ο ποιητής τον Ιουλιανόν ανώτερον και του

Αλεξάνδρου του μεγάλου, ίνε ιδία του ιδέα, ην δυσκόλως άλλος δύναται να

4. Το ίδιο, σ. 512

5. Το ίδιο, σ. 507.

6. Το ίδιο, σ. 563-565.

7. Βλ.

P. M

oullas

Les concours poétiques de l’université d’Athènes, 1851-1877

Διδακτορική Διατριβή, Archives Historiques de la Jeunesse Grecque, Secrétariat

Général à la Jeunesse, Αθήνα 1989, σ. 210-214. Κριτές στη διεξαγωγή αυτή ήταν ο

Ηρακλής Μητσόπουλος, ο Αθανάσιος Ρουσόπουλος, ο Στέφανος Κουμανούδης και

ο Θεόδωρος Αφεντούλης.