343
Ε
υη
Π
ετροπουλου
Γερμανικές επιρροές στον περιοδικό Τύπο για παιδιά
κατά το β΄ ήμισυ του 19ου αιώνα.
Η περίπτωση της
Διάπλασης των Παίδων
Η λογοτεχνία που απευθύνεται σε παιδιά, ως ιδιαίτερο λογοτεχνικό είδος,
1
αναπτύσσεται στον κεντροευρωπαϊκό χώρο και συγκεκριμένα στη Γερμανία,
που θα μας απασχολήσει στο πλαίσιο της συγκεκριμένης μελέτης, το δεύτε-
ρο μισό του 18ου αιώνα. Τότε αρχίζει σταδιακά να ξεπερνιέται η μεσαιωνική
αντίληψη ότι το παιδί είναι ένας ενήλικας σε μικρογραφία. Μέχρι τότε τα
κείμενα που διαβάζονται και από παιδιά οφείλουν να λειτουργούν διδακτικά,
να συμβάλλουν στην ένταξη των παιδιών στην κοινωνία, προβάλλοντας τους
προσήκοντες ρόλους και αναδεικνύοντας τις επιθυμητές συμπεριφορές. Κατά
την περίοδο της Αναγέννησης όμως, και πολύ περισσότερο κατά την περίοδο
του Διαφωτισμού, αρχίζει να αναπτύσσεται σταδιακά η παιδαγωγική σκέψη,
που βρίσκει ιδανικά την έκφρασή της στο έργο του Rousseau
Αιμίλιος ή περί
αγωγής
(1762).
Ο
Αιμίλιος
σηματοδοτεί και στη Γερμανία μια βαθιά τομή στις εκπαιδευτι-
κές πρακτικές, καθώς η παιδική ηλικία γίνεται πια αντιληπτή ως μια ποιοτικά
αυτόνομη και ιδιαίτερη αναπτυξιακή περίοδος του ανθρώπου, σε σχέση με την
οποία ο κόσμος των ενηλίκων φαντάζει ξένος και ανοίκειος. Έτσι, η διδασκα-
λία των μεταρρυθμιστών φιλανθρωπιστών και νεοανθρωπιστών
2
εκπαιδευτικών
1
. Από την κατηγορία αυτή εξαιρώ για την παρούσα μελέτη τους μύθους και
τα παραμύθια, τις παραβολές και τις ιστορίες από τη Βίβλο με τη διαχρονική τους
παιδευτική λειτουργία.
2. Οι Γερμανοί φιλανθρωπιστές και νεοανθρωπιστές παιδαγωγοί τον 18ο αιώνα
εισάγουν μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στην επιστήμη της αγωγής των παιδιών, ανά-
γοντας την ‘αγάπη για τον άνθρωπο’ σε μείζονα αρχή της εκπαιδευτικής διαδικασίας.