B' ΤΟΜΟΣ

Η γερμανική λογοτεχνική και καλλιτεχνική παραγωγή ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΜΠΥΣΗ

223

Έρχομαι και σε στιγμές που της δίνω υπεροχή. Με δεσμέβει ο Μιχαήλ Άγγελος,

γιατί το Φειδία δυστυχώς μονάχα τον φαντάζομαι, αλλά το ομολογώ πως κι ο

Γκαίτες κι ο Μπετόβεν κι ο Μπέκλιν μου φαίνονται πολύ συχνά δημιουργοί

υπέρτεροι.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο του Böcklin, που χαρακτηρίζεται ως ζωγρα-

φική ιδεών, φιλολογικών αναμνήσεων και εσωτερικών οραμάτων, γοητεύει τον

Καμπύση και αποτελεί γι’ αυτόν σημείο αναφοράς και έμπνευσης. Ο ιδεαλι-

σμός, η ρομαντική διάθεση, ο συμβολισμός του Βορρά και η μορφική καθαρό-

τητα του Νότου γονιμοποιούνται στο έργο του Γερμανού ζωγράφου. Η τέχνη

του παραμένει τέχνη ιδεών, μύθων με νέο περιεχόμενο, αλληγοριών και μετα-

φορών που έχουν αποκτήσει εικαστική επένδυση. Ο Καμπύσης αναγνωρίζει

ότι τα στοιχεία αυτά οδηγούν στη μεγάλη τέχνη και τα αναζητά σε κάθε μορφή

δημιουργίας και έκφρασης.

Ο γερμανικός λαός μπορεί λοιπόν να αρκεστεί σε ό,τι κατέχει, διότι ήδη

αυτό είναι πολύ μεγάλο. Δεν υπάρχει χώρος για νέους πειραματισμούς. Ο

Καμπύσης θεωρεί επίσης ότι μετά την κορύφωση ακολουθεί πάντα η παρακ-

μή. Αυτό γίνεται φανερό, όπως υποστηρίζει,

και στη ζωγραφική, όπου η

διάνοια του Bocklin δεν αφήνει περιθώρια στους νεότερούς του Lenbach,

Klinger, Menzel, Stuck και Uhde.

Στη στήλη «Γερμανικά Γράμματα» ο Καμπύσης συνδέει την ποίηση (ιδέα,

σύμβολο) με τη ζωγραφική (χρώμα, σύμβολο) και τη μουσική (ιδέα, τόνος).

Φαίνεται, λοιπόν, ότι γοητεύεται από το ποιητικό, εικονιστικό και μουσικό

στοιχείο και παρασύρεται στην αναζήτηση της απόλυτης, υψηλής αισθητικής

συγκίνησης. Στα γράμματα αυτά, που αφορούν στην πολιτιστική κίνηση της

Γερμανίας της εποχής εκείνης, οι αναφορές του στη λογοτεχνία, τη μουσι-

κή, την ποίηση, το θέατρο και τη ζωγραφική συνυπάρχουν, ενώ οι δημιουργοί

αντιμετωπίζονται ως ομότεχνοι. Στη στήλη αυτή ο Καμπύσης δεν επιχειρεί να

καταγράψει απλώς τα πολιτιστικά τεκταινόμενα στη Γερμανία, αλλά, αντίθετα,

παρασυρμένος από το πάθος του, προβαίνει σε μια ορμητική, σχεδόν παραλη-

ρηματική αφήγηση, που στόχο έχει να εξυμνήσει την τιτάνια προσπάθεια των

Γερμανών διανοουμένων και καλλιτεχνών που θεωρεί ότι αγγίζουν το απόλυτο

και το αληθινό στην τέχνη.

38. Ό.π.

39. Σημειώνει ότι «στην ζωγραφική το πλανητικό σύστημα του Μπέκλιν στηρίζε-

ται ακόμα. Πλάθει κόσμους ο Λέμπαχ, ο Κλίνγκερ, ο Μέντζελ, ο Στουκ, ο Ούντε, μα

νιόθει ο παρατηρητής κάλλιστα, πως τα θέματα, πως οι ιδέες, πως το χρώμα ακόμα

κοντέβει να πληρώσει την περιοχή που του ώρισε η εποχή μας». Ό.π.