227 / 562
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΤΕΛΙΔΗΣ
226
Την περιοχή της ινδικής χερσονήσου επιλέγει ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής για
το διήγημά του «Λέϊλα
–
Διήγημα Ινδικόν», όπως αυτό δημοσιεύτηκε στο περι-
οδικό
Ευτέρπη
τα έτη 1847-1848 (τ. 1, τχ. 8-11).
2
Ο γεωγραφικός χώρος της
ιστορίας δηλώνεται από την αρχή κιόλας της αφήγησης («Κατά το 1843 εκινείτο
πάσα η Ινδική») και εν συνεχεία προσδιορίζεται ακριβέστερα («Λαχόρη»). Ο
Ραγκαβής διαλέγει την περιοχή του ινδικού Πενταποτάμου για να τοποθετή-
σει την ιστορία του και να εμπλουτίσει μυθοπλαστικά πραγματικά συμβάντα με
ελάχιστες αποκλίσεις. Ουσιαστικά πρόκειται για τα γεγονότα που ακολούθησαν
μετά τον θάνατο του Ράντζιτ (1780-1839), όταν «το Πεντζάβον ή Πενταπόταμον,
η χώρα του Ινδού και των πολλών αυτού ομορρόων, έκλαυσεν ειλικρινώς και επί
πολύ τον Ινδόν τούτον Ναπολέοντα, ή Αλέξανδρον, ως ο ίδιος αμυδράς έχων γνώ-
σεις της ιστορίας, ήθελε πολλάκις να ονομάζηται»
3
και όταν το βασίλειο έμεινε
ακυβέρνητο λόγω της ανικανότητας των διαδόχων και έρμαιο του ανταγωνισμού
των αριστοκρατικών οικογενειών των Σιχ και των ινδουιστών Ντόγκρα. Ο Ραγκα-
βής αναφέρει σχετικά: «διά της δυνάμεως του νοός του ύψωσε την Λαχώραν εις
πρωτεύουσαν των Ινδιών επικρατείαν· οι εκνευρισμένοι απόγονοί του εσπατάλη-
σαν εκείνου την ισχύν, κατακερμάτισαν εκείνου το κληρονόμημα».
4
Καθοριστικό ρόλο στη διαμάχη αυτή έπαιξε ο στρατός των Σιχ, που ακο-
λουθούσε πότε τον ισχυρότερο ηγέτη πότε αυτόν που μπορούσε να τους
εξαγοράσει. Κάτω από αυτές τις συνθήκες βρήκε την ευκαιρία ο βρετανικός
στρατός να αναμειχθεί στα εσωτερικά του βασιλείου και να επιταχύνει την
κατάκτησή του (1849).
5
Οι πολεμικές συγκρούσεις ανάμεσα στους Σιχ και τους Βρετανούς (1845-
1846 και 1848-1849) είχαν φέρει το εξωτικό βασίλειο Πουντζάμπ στην ευρω-
παϊκή επικαιρότητα.
6
Στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό είναι ήδη γνωστή η προ-
ριοδικόν Εκδιδόμενον Δις Του Μηνός
17/398 (1866) σ. 359· Νικόλαος Δ
ραγουμης
,
«Ινδία»,
Η Πανδώρα
Α/21 (1851), σ. 505-508· Α. Γ. Π
ασπατης
, «Ολίγα τινά περί
Ινδίας»,
Η Πανδώρα
Θ/201 (1858), σ. 201-207· Γ. Γ. Τ
υπαλδος
, «Αι ινδικαί μελέται
εν τη Ελλάδι»,
Πανδώρα
17/385 (1867), σ. 11-20· 389 (1867), σ. 115-123.
2. Αλέξανδρος Ρίζος Ρ
αγκαβης
, «Λέϊλα. Διήγημα Ινδικόν»,
Η Ευτέρπη
1/8 (1847),
σ. 1-3. Το διήγημα συνεχίζεται στο περιοδικό
Ευτέρπη
9 (1848), σ. 1-8· 10 (1848), σ.
1-10· 11 (1848), σ. 1-8, και τελειώνει στο τχ. 12 (1848), σ. 1-10.
3. Ρ
αγκαβης
, «Λέϊλα. (Διήγημα Ινδικόν)»,
Η Ευτέρπη
1/9 (1848), σ. 1.
4. Το ίδιο, σ. 8.
5. Βλ. Δημήτρης Τ
ζιοβας
, «Εισαγωγή» στον τόμο
Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής
,
Διηγήματα
, τ. Α΄, φιλολογική επιμ. Δημήτρης Τζιόβας, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ου-
ράνη, Αθήνα 1999, σ. 44-46.
6. Την περίοδο αυτή δημοσιεύονται στην Ευρώπη περιγραφές και μελέτες περιη-