B' ΤΟΜΟΣ

213

ριστινα

αλαιολογου

Η γερμανική λογοτεχνική και καλλιτεχνική παραγωγή μέσα από

το βλέμμα του Γιάννη Καμπύση στη στήλη «Γερμανικά Γράμματα»

του περιοδικού

Η Τέχνη

(1898-1899)

Η ήττα του 1897 και ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος (Δ.Ο.Ε.) στον οποίο

υποχρεώθηκε η Ελλάδα το 1898 οδήγησαν στην οικονομική υποδούλωση της

χώρας. Το μεγάλο ηθικό και οικονομικό πλήγμα που δέχτηκε τότε η Ελλά-

δα ανάγκασε τους διανοούμενους της εποχής να αναζητήσουν νέα πρότυ-

πα. Παρ’ όλ’ αυτά η εξάρτηση από τη Δύση συνεχίστηκε. Η απουσία ενός

οργανωμένου λαϊκού κινήματος και η ασάφεια των σοσιαλιστικών ιδεών θα

ωθήσουν αρκετούς από τους σοσιαλιστές διανοούμενους της εποχής, αλλά

και τους φιλελεύθερους της αστικής τάξης να ασπαστούν τη φιλοσοφία του

υπερανθρώπου και τον νιτσεϊσμό. Σε αυτό συνέβαλε ιδιαίτερα η εντυπωσιακή

παρουσία του γερμανικού ιμπεριαλισμού στον βαλκανικό χώρο, η εισαγωγή

του γερμανικού δικαίου, που αντικαθιστά το εθιμικό, αλλά και η πολιτιστική

σύνδεση της Ελλάδας με τη Γερμανία. Επισημαίνεται ότι την περίοδο αυτή

στη Γερμανία σπουδάζουν πολλοί από τους δημοτικιστές λογοτέχνες, καθώς

και πολλοί Νεοέλληνες ζωγράφοι, όπως οι Λύτρας, Γύζης, Ιακωβίδης κ.ά. Ο

λογοτεχνικός κόσμος της εποχής αναγνωρίζει στο πρόσωπο του Bismarck το

πρότυπο του μεγάλου ανδρός που θα μπορούσε να βγάλει την Ελλάδα από

το αδιέξοδο, ενώ στο πρότυπο του νιτσεϊκού υπερανθρώπου οι δημοτικιστές

βρίσκουν τον ρόλο που πρέπει οι ίδιοι να παίξουν για να σώσουν τη χώρα.

Αρκετοί από τους πρωτοπόρους διανοούμενους και καλλιτέχνες διακατέχονται

από έναν μεσσιανισμό και θεωρούν ότι μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά

στην πολιτιστική και την κοινωνική ανάταση της Ελλάδας. Τα πρωτοποριακά

περιοδικά της εποχής, όπως

Η Τέχνη

και στη συνέχεια ο

Διόνυσος

, θέτουν

ως στόχο την εξυγίανση της κοινωνικής και της πολιτιστικής ζωής, μέσω της