Α' ΤΟΜΟΣ

404 / 482

403
Βασιλειοσ Παππασ
Ο Δανιήλ Φιλιππίδης ως μεταφραστής λατινικών έργων
Εισαγωγή
Ο καταγόμενος από τις Μηλιές του Πηλίου Δημήτριος-Δανιήλ Φιλιππίδης
(γένν. 1750 έως 1755, θάν. 1832)1 δημοσιεύει μέσα σε δύο συναπτά έτη τις δύο
του μεταφράσεις έργων λατινικής ιστοριογραφίας, την ᾿Επιτομὴ τῶν Φιλιπ-
πικῶν τοῦ Πομπηΐου Τρόγου (1817) και τη Φλόρου ἐπιτομὴ τῶν Ρωμαϊκῶν
(1818)2, συγκεντρώνοντας, ουσιαστικά, σε δύο τόμους την ιστορία όλων των
γνωστών αρχαίων εθνών (κυρίως, βέβαια, των Ελλήνων και των Ρωμαίων, αλλά
και των Ασσυρίων, των Περσών, των Σκυθών .). Γλώσσα των έργων είναι
η καθομιλουμένη της εποχής. Οι μεταφράσεις πλαισιώνονται από πολύ ενδι-
αφέροντα προλογικά σημειώματα και επιλεγόμενα, στα οποία ο Φιλιππίδης
παρέχει στον αναγνώστη πλούσιες πληροφορίες για την αρχαία ελληνική και
τη λατινική ιστοριογραφία, αλλά αναπτύσσει και τις θεωρίες του για το γλωσ-
σικό ζήτημα και την εκπαίδευση της εποχής. Επίσης, είναι διανθισμένες από
πλούσια υποσελίδια σημειώματα που αφορούν σε ποικίλα γνωστικά πεδία
1. Για τον βίο και το έργο του Δανιήλ Φιλιππίδη βλ. Δημήτριος Οικονομίδης,
«Δανιήλ Φιλιππίδου, Βίος καὶ ἔργον», Μνημοσύνη 7 (1978-1979), σ. 200-290˙ Νάνος
Βαλαωρίτης, «Δανιήλ Φιλιππίδης», Πάλι 2-3 (1960), σ. 177-180˙ Βασίλειος Παππάς ,
Η λατινομάθεια του Δημητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη † 1832: οι μεταφράσεις του Τρόγου
και του Φλώρου, Διδακτορική Διατριβή, Θεσσαλονίκη 2010, σ. 7-34. Βλ. επίσης Κ. Θ.
Δημαράς, «῾Η γλωσσικὴ θεωρία τοῦ Δ. Καταρτζῆ. Ἀνέκδοτα κείμενά του», Αθηνά 50
(1940), σ. 197-234· Παππάς, «Ο Δανιήλ Φιλιππίδης από τις Μηλιές του Πηλίου: ένας
πανεπιστήμων λόγιος», Αρχείο Θεσσαλικών Μελετών 19 (2014), σ. 121-154.
2. Το όνομα «Φλώρος» στο κείμενο του Φιλιππίδη άλλοτε γράφεται με «ω» και
άλλοτε με «ο». Στη σημερινή ελληνόγλωσση βιβλιογραφία γράφεται αποκλειστικά με
«ω». Στην παρούσα εργασία διατηρήθηκε η ποικιλία που απαντάται στο κείμενο του
Φιλιππίδη.