B' ΤΟΜΟΣ

Μαρια Βελιωτη-Γεωργοπουλου

326

Η τελετή που πραγματοποιήθηκε για την άφιξη του Όθωνα εγκαθιδρύθηκε

και νομιμοποιήθηκε από την κρατική/βασιλική αρχή, στην οποία συμμετεί-

χαν βέβαια οι ελληνικές αρχές (Διοικητική Επιτροπή), αλλά στην κορυφή της

βρίσκονταν οι ‘άλλοι’: ο βασιλιάς, οι αντιβασιλείς ακόμα και ο βασιλιάς της

Βαυαρίας, καθώς και οι δυνάμεις που είχαν διαδραματίσει πρωταρχικό ρόλο

στην απελευθέρωση και την ανεξαρτησία της Ελλάδας, αλλά και στη νέα πολι-

τειακή και πολιτική κατάσταση μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια.

Αυτή την ιστορική πραγματικότητα προβάλλουν παραστατικά οι ευάριθμες

επιτελέσεις της ελληνικότητας και της ετερότητας κατά την τελετή άφιξης του

Όθωνα, μερικές από τις οποίες παρουσιάστηκαν και αναλύθηκαν πιο πάνω.

Η συμμετοχή των ‘άλλων’ στα ελληνικά πράγματα παριστάνεται δυναμικά,

επιδεικτικά θα έλεγα, αλλά με έναν αξιοσημείωτα ισορροπημένο μεταξύ τους

τρόπο, με τους Βαυαρούς να έχουν τον πρώτο λόγο.

Οι επιτελέσεις της ελληνικότητας είναι οι περισσότερες αριθμητικά, αλλά

αρκετές παρουσιάζουν το εξής παράδοξο: έχουν στο επίκεντρό τους έναν

άλλον, τον νεοαφιχθέντα βασιλιά, ακριβώς διότι αποσκοπούν να τον συνδέ-

σουν με τη χώρα που έρχεται να κυβερνήσει, και κυρίως με τον λαό της,

μέσω του αρχαιοελληνικού μυθολογικού/ηρωικού παρελθόντος της, το οποίο

αποτελεί ανεξάντλητη κιβωτό έμπνευσης. Όμως, όπως προκύπτει από μια

αντιπαραβολή των σχεδίων της τελετής της υποδοχής και του επίσημου προ-

γράμματος, από τις επιτελέσεις της ελληνικότητας φαίνεται να απαλείφθηκαν

εκείνες που είχαν περισσότερο λαϊκό χαρακτήρα και δεν παρέπεμπαν στην

αρχαιότητα ή στην ορθοδοξία, όπως η σκηνή της προσφοράς άρτου και άλα-

τος στον βασιλιά εκ μέρους του διοικητού και των δημογερόντων «ως δείγμα

[…] εγκαρδίου αφοσιώσεως».

Στο θρησκευτικό/δογματικό επίπεδο οι επιτελεστικές σκηνές στόχευαν να

νομιμοποιήσουν, μέσω του ορθόδοξου εκκλησιαστικού τυπικού, την άφιξη και

την εγκαθίδρυση του νέου μονάρχη. Από την άλλη πλευρά ο ίδιος, αν και

παρέμεινε πιστός στον καθολικισμό, δεσμεύτηκε παραστατικά ενώπιον των

εκπροσώπων της Εκκλησίας, της Διοίκησης και του κοινού γενικά, και με τα

38. ΓΑΚ – Κεντρική Υπηρεσία, Αρχείο Βλαχογιάννη, Γενική Γραμματεία, φακ.

100/94α. Είναι ενδιαφέρον ότι αυτή ακριβώς τη συμβολική τελετουργική προσφορά,

λόγω του διαχρονικού της μηνύματος (φιλία και επομένως αφοσίωση που προκύ-

πτουν από ένα κοινό παρελθόν), εκμεταλλεύεται δραματουργικά ο Ιάκωβος Καμπα-

νέλλης στο θεατρικό έργο

Το μεγάλο μας τσίρκο:

«Ψωμί κι’ αλάτι σου ’δωσα/στ’

Ανάπλι» (Ιάκωβος

αμπανελλης

Το μεγάλο μας τσίρκο

, Θίασος Τζένης Καρέζη

– Κώστα Καζάκου, σκηνή Γ΄ Σεπτεμβρίου [1973]).