205 / 562
Αλκηστισ Σοφου
204
λογίων του 19ου αιώνα. Η ύλη του πρώτου τεύχους του 1873,
4
που θα μας
απασχολήσει, είναι ποικίλη: μηνολόγιο με τα ονόματα των μηνών και στα Τουρ-
κικά, εορτολόγιο που περιλαμβάνει και τις εβραϊκές και τις μουσουλμανικές
γιορτές, βιογραφίες, εκλαϊκευμένα επιστημονικά θέματα, πρωτότυπες ιστορίες,
ποιήματα, συμβουλές, αινίγματα, πληροφορίες για τις ελληνικές κοινότητες
στη Ρουμανία, μετάφραση αποσπασμάτων από το έργο του Emile Deschanel
Le mal qu’on a dit de l’amour
5
με τίτλο «Τα κατά του έρωτος λεχθέντα».
Σύμφωνα με τους εκδότες η
Μέλισσα
συνδυάζει το τερπνό με το ωφέλιμο.
Απευθύνεται «εις τους πολυπληθείς παρά τον γηραιόν Δούναβιν Έλληνας και
Ελληνίδας».
6
Στόχος του περιοδικού και της εφημερίδας είναι να εξοικειώσει
τους ομογενείς, άνδρες και γυναίκες, «εις την ανάγνωσιν ελληνικών κειμένων,
φραγμόν ούτω διά παντός μέσου τιθέμενον κατά του εκφυλετισμού».
7
Ο Τιμολέων Ρουμπίνης σε ένα άρθρο με τίτλο «Περί πολιτισμού»
8
ανα-
λύει αυτό τον συλλογισμό. Κατά τον Ρουμπίνη δεν πρέπει να εκλαμβάνουμε
ως πολιτισμό «τον ψευδή και οθνείον εκείνον τον διά των μυθιστορημάτων
αφθόνως εν τη καθημερινή κοινωνία διαχεόμενον και επί την αγνότητα και την
αφέλειαν των ηθών ημών ολεθρίως επιδρώντα».
9
Μπορούμε λοιπόν να μιλάμε για πολιτισμό όταν «παρά τοις λαοίς […]
αναπτύσσεται περιφανώς η διάνοια, το πνεύμα του ανθρώπου […] και αφθο-
νούσιν οι μεγαλοφυείς εκείνοι άνδρες, οίτινες διά του δαιμονίου αυτού πνεύ-
ματος αναζωπυρούσι τα γράμματα, πλουτούσι τας επιστήμας και εξωραΐζουσι
τας τέχνας».
10
Ο Ρουμπίνης ορίζει ως πολιτισμό τα ανθρώπινα επιτεύγματα. Ο ορισμός του
είναι συναφής με τη γερμανική αντίληψη του όρου πολιτισμός, που ο Norbert
Elias ονομάζει
Kultur
. Σύμφωνα με τον Elias
11
ο όρος
Kultur
διαχωρίζει με
ευκρίνεια τα επιτεύγματα του ανθρώπου από τα πολιτικά, κοινωνικά και οικο-
4.
Η Μέλισσα του Δουνάβεως
. Ημερολόγιον της Εφημερίδος «των Συλλόγων» του
έτους 1874. Προς όφελος του εν Βραΐλα Ελληνικού Φιλομούσου Συλλόγου, Βραΐλα,
Τύποις Περικλέους Μ. Πεστεμαλτζόγλου, 1873.
5. Emile D
eschanel
,
Le mal qu’on a dit de l’amour
, Michel Lévy frères, Παρί-
σι χ.χ.
6.
Η Μέλισσα
, σ. 3.
7.
Ό.π
.
8.
Το ίδιο
, σ. 130-139.
9.
Το ίδιο
, σ. 130.
10.
Το ίδιο
, σ. 133.
11. Norbert
Ε
lias
,
La Civilisation des mœurs
, Calmann-Lévy, Παρίσι 1973, σ.
12-13.