Α' ΤΟΜΟΣ

419

οφια

ατθαιου

Μεταξύ λογιοσύνης και επιστήμης:

Η μορφή και το περιεχόμενο του αρχαιογνωστικού φιλολογικού δοκιμίου

κατά τις πρώτες δεκαετίες του ελληνικού κράτους

Τα κίνητρα του Μαυροφρύδη όταν σχολίαζε, μέσα από τις σελίδες του περιο-

δικού

Φιλίστωρ

το 1861, τα κεφάλαια της

Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους

του

Κ. Παπαρρηγόπουλου που αναφέρονταν στην αρχαιότητα,

εντοπίζοντας τις

ανακρίβειες και τις ιστορικές ασάφειες του κειμένου, δεν εμπίπτουν μόνο στη

σφαίρα της ιδεολογίας ή της ιστορίας των ιδεών. Η σχολαστική κριτική «του

δασκάλου με το κόκκινο μολύβι στο χέρι», όπως σημείωνε ο Κ. Θ. Δημαράς,

φαίνεται ότι γίνεται και με επιστημονικά κριτήρια. Δέκα και πλέον χρόνια πριν,

το 1849, μέσα από τις σελίδες του περιοδικού

Φιλολογικός Συνέκδημος

, ο

Στέφανος Κουμανούδης κατέκρινε μεταξύ άλλων την τάση των φιλολόγων να

εξωραΐζουν και να εγκωμιάζουν «τα πραγματευόμενα υπ’ αυτών πρόσωπα ή

πράγματα», σημειώνοντας ότι ο φιλόλογος «πλησιάζει τα πράγματα απρόλη-

πτος και με αφελές, γυμνόν και δεκτικόν του αντικειμένου πνεύμα».

Στο πλαίσιο της έρευνας για τη συγκρότηση της κλασικής φιλολογίας ως

επιστημονικού κλάδου στην Ελλάδα, καθώς και για τη λειτουργία του Φιλολο-

γικού τμήματος του Οθωνείου Πανεπιστημίου, τα σχετικά δοκίμια ή οι πραγ-

ματείες συγκροτούν ένα σημαντικό σώμα πληροφοριών.

Φιλίστωρ

1 (1861), σ. 101-104, 140-151.

2. Κ. Θ.

ημαράς

Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος. Η εποχή του, η ζωή του, το

έργο του

, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1986, σ. 296.

3. Στέφανος Α.

ουμανούδης

, «Περί Φιλολογίας εν γένει και ιδίως της λατινι-

κής»,

Φιλολογικός Συνέκδημος

7-8 (31.3.1849), σ. 238.

4. Οφείλω να διευκρινίσω ότι η οπτική μου είναι αυτή του ιστορικού και όχι του

κλασικού φιλολόγου.