Συνάντηση εργασίας νέων ερευνητών

Ο ελληνικός περιοδικός τύπος του 19

ου

αιώνα

κτική, θα προσπαθήσουμε, κατά περίπτωση, να ερμηνεύσου-

με εκείνο που οι μεταφραστές αποσιωπούν.

Επιλέξαμε τρία

κείμενα του γαλλικού πολιτισμικού χώρου καθώς γνωρίζουμε

πως ένας ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός μεταφράσεων προέρχε-

ται από τη γαλλική γλώσσα, αλλά και ότι η Γαλλία αποτε-

λεί βασική αναφορά στους ελληνικούς κύκλους της διανόησης

και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Επιλέχτηκαν τρία κείμενα

από τρία διαφορετικά περιοδικά, τα οποία, αν και δεν ανή-

κουν στο ίδιο κειμενικό είδος, αφορούν τον ευρύτερο χώρο

της λογοτεχνίας είτε σε σχέση με το θέμα τους είτε σε σχέση

με το είδος της γραφής τους. Τα κείμενα είναι τα εξής:

Αἰ δύω ἐρωμέναι

του Alfred de Musset, (δημοσίευση πρω-

τοτύπου 1837). Δημοσιεύεται στο περιοδικό

Χρυσαλλίς

το

1863, (τχ. 1-8,), σε μετάφραση ανωνύμου.

Ἐλοΐζα και Ἀβελάρδος

του Λαμαρτίνου (έκδοση πρωτοτύ-

που 1853), δημοσιεύεται στο περιοδικό

Πανδώρα

το 1857 και

1858, (τχ. 183 και τχ. 187), σε μετάφραση Κ. Π.

«Σακεσπήρος» της Mme de Staël, κεφάλαιο από το έργο

της

De la littérature

(έκδοση πρωτοτύπου 1800). Δημοσιεύεται

το 1856 στο περιοδικό

Θελξινόη

, (τχ. 17), σε μετάφραση Γ. Α.

Πρόκειται για κείμενα γραμμένα τον 19

αιώνα, η

ελληνι-

κή μετάφραση των οποίων απέχει το μέγιστο πενήντα χρόνια

από το πρωτότυπο. Όπως είδαμε, ο μεταφραστής του Musset

είναι ανώνυμος ενώ οι δύο άλλοι μας δίνουν τα αρχικά τους.

Το κείμενο μυθοπλασίας του Musset «Les deux maîtresses»,

είναι ένα εκτενές διήγημα. Το κείμενο του Λαμαρτίνου, «Eloïse

et Abélard», είναι η βιογραφία του γνωστού ζεύγους διανο-

3. Η Άννα Ταμπάκη αναφερόμενη στον Ι. Ι. Σκυλίτση συνοψίζει τη

σημασία της μεταφρασεολογικής μελέτης ως εξής: «Οι επιλογές του, οι

αμηχανίες του και οι σιωπές του είναι ερμηνευτικοί δρόμοι, όπως τόσων

άλλωστε μεταφραστών, προκειμένου να κατανοήσουμε την ιδιοτυπία και

την εθνική σημασία της μεταφραστικής διαδικασίας στον 19

αιώνα».

(Άννα Ταμπάκη, «Εκδοχές της πεζογραφίας μέσα από μεταφράσεις: Ι. Ι.

Σκυλίτσης»,

Ζητήματα συγκριτικής γραμματολογίας και ιστορίας των

ιδεών

, Ergo, Αθήνα, 2008, σ. 153).