B' ΤΟΜΟΣ

235

εωργιοσ

Ν. Λ

εοντσινησ

Ιόνια νησιά στη στροφή του 18ου προς τον 19ο αιώνα:

Από το «σκότος της δουλείας και της αμάθειας»

στο «έαρ της ελευθερίας» και στο «φως του κόσμου»

Εισαγωγικά

Στο κείμενό μου αυτό εντοπίζονται, στη στροφή του 18ου προς τον 19ο αιώνα,

εγχειρήματα εφαρμογής ιδεών του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της Γαλλι-

κής Επανάστασης στα νησιά του Ιονίου. Έχει στόχο να αναδείξει απόπειρες

κατανόησης, πραγμάτευσης και ενσωμάτωσης ετεροτήτων, κατά περίπτωση

όψεις ιδεολογικού αυτοπροσδιορισμού και ετεροπροσδιορισμού των πολιτών,

εν μέσω ενός εκκολαπτόμενου νέου κοινωνικοπολιτικού γίγνεσθαι. Συγκεκρι-

μένα, εντοπίζονται ιδέες, επιχειρήματα και επαναστατικές πρακτικές ευρύτε-

ρων κοινωνικών στρωμάτων, που αναδείχθηκαν και υποστηρίχθηκαν από αυτά

με υπόβαθρο τρέχουσες νεωτερικές θεωρήσεις και ιδεολογικά μηνύματα του

Διαφωτισμού και απαιτούσαν αλλαγές στη διοίκηση, στους θεσμούς και στις

παραδοσιακές δομές των κοινωνιών των νησιών. Η αντίδραση μεγάλου μέρους

του κοινωνικού σώματος στρεφόταν προς τα δομικά και τα ιδεολογικά χαρα-

κτηριστικά του παλαιού καθεστώτος και εκδηλωνόταν με επαναστατικές λαϊκές

κινητοποιήσεις, κυρίως από την περίοδο της παρουσίας των «Δημοκρατικών

Γάλλων» στα νησιά του Ιονίου (1797-1798).

1. Ο όρος «παλαιό καθεστώς» (

ancien régime

), αν και χρησιμοποιείται συνήθως

για να ορίσει τον τρόπο ζωής και διακυβέρνησης που επικρατούσε στη Γαλλία πριν

από τη γαλλική Επανάσταση, είναι εντούτοις δυνατόν να χρησιμοποιηθεί και για τον

ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο. Η σύγχρονη ιστοριογραφία έχει δείξει ότι τα χαρακτηριστι-

κά του παλαιού καθεστώτος δεν συνιστούσαν μόνο ένα φαινόμενο στενά συνδεδεμένο

με την παλαιά τάξη πραγμάτων στη Γαλλία. Βλ. Catherine Betty Abigail

ehrens

Τhe Ancien Regime

, Library of European Civilisation, Thames and Hudson,