B' ΤΟΜΟΣ

167

ικυ

ατσιου

Ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση:

Το περιοδικό

Ευρωπαϊκός Ερανιστής

και ο ρόλος των μεταφράσεων

Στη διάρκεια της πέμπτης δεκαετίας του 19ου αιώνα και οκτώ μόλις χρόνια μετά

την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους, οι προσπάθειες για

τη δημιουργία των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών βάσεων που πάνω

τους θα μπορούσε να στηριχθεί η διοργάνωση των συλλογικών θεσμών αποδί-

δουν τους πρώτους καρπούς.

Την εποχή αυτή οι πολιτισμικές αντιθέσεις ανάμε-

1. Η πολιτική ζωή των πρώτων χρόνων της μοναρχίας χαρακτηρίζεται από τις

δραστηριότητες των τριών κομμάτων («αγγλικού», «ρωσικού» και «γαλλικού») που

αντανακλούν τη στάση των προστάτιδων δυνάμεων απέναντι στην Ελλάδα, καθώς και

από τα μέτρα της αντιβασιλείας σχετικά με το αστικό δίκαιο, το στρατιωτικό πρό-

βλημα, την οργάνωση των οικονομικών και το φορολογικό σύστημα. Τα μέτρα αυτά

δεν έχουν ιδιαίτερη επιτυχία και προκαλούν απογοητεύσεις. Αντιρρήσεις δημιουργεί

και ο χειρισμός του προβλήματος της εκκλησίας, που είχε χωριστεί διοικητικά από το

Πατριαρχείο κατά τη διάρκεια της επανάστασης. Οι αιτίες δυσαρέσκειας του ελληνι-

κού λαού, σημαντική μερίδα του οποίου αισθάνεται αποκλεισμένη από την επίσημη

πολιτική της οθωνικής εποχής, οδηγούν, την ίδια χρονιά που η κυβέρνηση κήρυξε

επίσημα πτώχευση, στην εξέγερση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, αποτέλεσμα της οποί-

ας υπήρξε η παραχώρηση του συντάγματος του 1844. Την ίδια περίοδο η εξωτερική

πολιτική κυριαρχείται από την ιδέα της ανάκτησης των περιοχών που κατοικούνταν

από Έλληνες και είχαν μείνει έξω από τα όρια του βασιλείου, ενώ η κοινή γνώμη πα-

ραμένει σε ετοιμότητα εν όψει της αναμενόμενης προετοιμασίας μιας επανάστασης

των ελληνικών επαρχιών της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι κινητοποιήσεις αποκτούν

νέα ώθηση κάθε φορά που σημειώνεται κρίση στον χώρο της Εγγύς Ανατολής και

ενισχύονται από τη δράση μυστικών εταιρειών, όπως είναι η «Φιλορθόδοξη Εταιρεία»,

που είχε ιδρυθεί τον Ιούνιο του 1839 και σχεδίαζε την απελευθέρωση των Ελλήνων

της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας. Ο Ιω. Κωλέττης γίνεται υπέρμαχος

της ‘Μεγάλης Ιδέας’ της επέκτασης των εθνικών συνόρων και πρωταγωνιστεί στην

πολιτική ζωή του τόπου, δίνοντας συγκεκριμένη μορφή στην ιδεολογική έκφραση του