Α' ΤΟΜΟΣ

448 / 482

Ο Ιωάννης Καμπούρογλου (1851-1903)
447
είχε παρασταθεί πολλές φορές από το 1885 .)· των Ph. Dumanoir και A.
de Keraniou: Ιωάννα των δακρύων και Ιωάννα των γελώτων (παραστάθηκε από
το 1878 , τυπώθηκε το 1882)· του Eugène Scribe: Camaraderie (Χειρ
χείρα νίπτει ή Ο αμοιβαίος θαυμασμός, μάλλον ανέκδοτο)· του Emile Augier:
Αι άποροι πολυτελείς (Les lionnes pauvres, παραστάθηκε από το 1879 )·
του Ernest Legouvé: Άννα Κερβίλη (Anne de Kerviler , παραστάθηκε από το
1882 )· του Jules Verne: «Περιοδεία του Κόσμου» (θεατρικό, αλλά δεν
είχε παρασταθεί μέχρι το 1895).13 Ενδιαφέρθηκε επίσης για τη μετάφραση ποι-
ημάτων του Victor Hugo. Στίχοι του Καμπούρογλου είχαν συμπεριληφθεί στο
εορταστικό φύλλο που ετοίμασε η παρισινή εφημερίδα Gil Blas στις 27.2.1885
για τα 83α γενέθλια του Hugo, το οποίο περιελάμβανε αυτόγραφα σημαντι-
κών λογοτεχνών, λογίων και πολιτικών από όλο τον κόσμο. Ο Καμπούρογλου
έστειλε το παρακάτω δίστιχο στα Ελληνικά: «Δεν ξεχνά η Ελλάς εκείνον που
φλόγα του Κανάρη/ Έψαλε της ’λευθεριάς της την αγρία πρώτη χάρι».14 Πέραν
αυτού μετέφρασε ελεύθερα σε πεζό (παραλείποντας μερικούς ακατάληπτους
στίχους) τα τέσσερα πρώτα ποιήματα από την ενότητα «Le poème du Jardin
des Plantes» (βλ. «Το θηριοτροφείον. Ο Θεός και τα παιδιά», Νέα Εφημερίς,
11.4.1893, και «Εις το θηριοτροφείον. Ο Ουγκώ με τους εγγονούς του», Νέα
Εφημερίς, 18.4.1893). Σε πεζό λόγο μετέφρασε το 1896 και το ποίημα του
François Coppée «Η παραμάνα» («La nourrice», από τη συλλογή Humbles).
Πριν επιδοθεί στη μετάφραση του μυθιστορήματος Nana του Zola είχε μετα-
φράσει το μυθιστόρημα του Alfred de Musset Φρειδερίκος και Βερναρέττα
(Frédéric et Bernerette, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ιλισσός το 1868) και το
αλληγορικό διδακτικό αφήγημα «Μικρομέγας» του Voltaire.
Μια άλλη, τέλος, δραστηριότητα του Καμπούρογλου, που αξίζει κι αυτή
να μελετηθεί από ειδικούς, είναι η συγγραφή στίχων προς μελοποίηση κατά
παραγγελία μουσουργών για συγκεκριμένες περιστάσεις ή η συγγραφή στί-
χων πάνω σε γνωστές μελωδίες. Το πιο διάσημο ίσως από αυτά τα τραγούδια
(κάποια βραβεύτηκαν σε διεθνείς εκθέσεις) είναι η «Βαρκαρόλα» («Βάρκα,
βαρκούλα, πάρε με, το πέλαγο να σχίσω […]») σε μουσική Γιώργου Λαμπίρη.
Άλλοι μουσικοί που έντυσαν μουσικά στίχους του ήταν οι Παύλος Καρρέρ
13. Αρκετές από τις πληροφορίες που παραθέτω εδώ για τις μεταφράσεις θεατρι-
κών έργων και τις παραστάσεις τους αντλώ από Λαγουδακης, ό.π., ο οποίος στηρι-
ζόταν προφανώς σε ενημέρωση που του παρείχε ο ίδιος ο Καμπούρογλου. Συμβου-
λεύτηκα και την εξαντλητική και αξιόπιστη καταγραφή των παραστάσεών του στο
Χατζηπανταζησ, ό.π.
14. Βλ. και Δελτίον της Εστίας 426, 24.2.1885, σ. 1.