Ο ελληνικός περιοδικός τύπος του 19
ου
αιώνα
45
Σχετικά με την τελευταία προοπτική που μας ανοίγει το
κριτήριο επιλογής των προς μετάφραση κειμένων, συμπεραί-
νει κανείς πως ιδιαίτερη έμφαση προσδίδεται στην ελληνι-
κότητα,
43
στην ελληνική ή ελληνόθεμη, δηλαδή, υπόθεσή του,
στην αληθοφάνεια και την ακρίβεια στα στοιχεία, στον ιστο-
ρικό-πατριωτικό χαρακτήρα των θεμάτων, στην εξύμνηση
του εθνικού φρονήματος και, τέλος, στο «ωφέλιμον». Όταν
η μετάφραση δεν εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο, τα κεί-
μενα δημοσιεύονται άλλοτε «χάριν ευρυτέρας κυκλοφορίας
και διάδοσης του περιοδικού», άλλοτε για να συστήσουν
άγνωστους στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό συγγραφείς,
και άλλοτε με το πρόσχημα της απόλαυσης του κειμένου
και της τέχνης. Εν κατακλείδι, μολονότι ο Καμπούρογλου
δηλώνει ότι θεωρεί περιττή τη δημοσίευση ξένης λογοτεχνί-
ας, η θέση του υποσυστήματος αυτού μέσα στο σύστημα
του περιοδικού
44
δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητη.
45
43. Στο πλαίσιο της επιζητούμενης ελληνικότητας, αξίζει σε αυτό το
σημείο να σημειωθεί ότι το πρώτο φύλλο του πρώτου έτους της
Εβδο-
μάδος,
εγκαινιάζεται από τη δημοσίευση ενός καταλόγου με βιογραφίες
Φιλελλήνων, οι οποίοι αγωνίσθηκαν στην Ελλάδα, του Ερρίκου Φορνέ-
ζη και του Ιλαρίωνα Τουρέτ, μεταφρασμένο από την Καλλιόπη Δ. Γρ.
Καμπούρογλου, σύζυγο του Δ. Καμπούρογλου και συνεργάτιδα του περι-
οδικού· δημοσιεύεται σε συνέχειες και εκτείνεται έως και το φ. 27.
44. Το περιοδικό μπορεί να θεωρηθεί ως ένα μικροσύστημα μέσα στο
υποσύστημα της γραμματείας των τελών του 19
ου
αιώνα και αντίστοιχα
η μεταφρασμένη λογοτεχνία ως υποσύστημα μέσα στο σύστημα του
περιοδικού. Σύμφωνα με τον Itamar Even-Zohar, η μεταφρασμένη λογο-
τεχνία λειτουργεί ως ένα πολύπλοκο σύστημα, ως προς τον τρόπο που
επιλέγονται τα έργα προς μετάφραση και ως προς τον τρόπο με τον οποίο
οι μεταφραστικές νόρμες, συμπεριφορές και πολιτικές επηρεάζονται από
άλλα ομοειδή συστήματα. Η θέση του συστήματος της μεταφρασμένης
λογοτεχνίας ενδέχεται να είναι κύρια ή δευτερεύουσα, και συμμετέχει
στην ιστορία του πολυσυστήματος ως αναπόσπαστο κομμάτι της. Βλ.
Itamar Even-Zohar, “The Position of Translated Literature Within the
Literary Polysystem” στον τόμο
Papers in Historical Poetics
, Porter Institute
for Poetics and Semiotics, Tel Aviv University, Tel Aviv 1978, σσ. 21-26.
45. Επιπλέον, η μεταφραστική διαδικασία μπορεί να θεωρηθεί απα-