Α' ΤΟΜΟΣ

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ

Κυρία Κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής,

Κύριε Διευθυντά του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών,

Αγαπητές, Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Αγαπητές Φοιτήτριες, Αγαπητοί Φοιτητές,

Κυρίες και Κύριοι,

Καθώς βρισκόμαστε στο φιλόξενο αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευ-

νών δεν μπορώ να μην αναπολήσω με συγκίνηση έναν από τους πνευματι-

κούς του ταγούς, εμπνευστές και δημιουργούς, τον δάσκαλό μου Κ. Θ. Δη-

μαρά. Ενθυμούμαι πόσο του άρεσε να παρομοιάζει τη συλλογικότητα στην

έρευνα με μια «πνευματική κυψέλη». «Κυψέλη στοχασμού και παιδείας»

υπήρξε εξαρχής το πνευματικό του τέκνο, το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών,

όπως και το μεταγενέστερο Σεμινάριό του στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της

Σορβόννης.

Το Συμπόσιό μας, εκκινώντας από την έρευνα για τον περιοδικό Τύπο

του 19ου αιώνα, διεξάγεται στο πλαίσιο του προγράμματος «Θαλής» σε τρία

επίπεδα: Ι. Πολιτισμικές ζυμώσεις: γραμματειακά γένη, λογοτεχνικά και ιδεο-

λογικά ρεύματα, ΙΙ. Η πρόσληψη των δραματουργικών ειδών (συγγραφείς, ιδεο-

λογικά και αισθητικά ρεύματα, θεωρία του δράματος, λυρικό θέατρο), και

ΙΙΙ. Θεωρήσεις διαπολιτισμικών σχέσεων και μεταφορών: Η εθνική γραμμα-

τεία ανάμεσα στο ξένο και στο οικείο, και πραγματοποιείται σε συνεργασία

με το πρόγραμμα «Νεοελληνική γραμματολογία και ιστορία των ιδεών» του

Τομέα Νεοελληνικών Ερευνών. Επιχειρεί να διερευνήσει τις πολιτισμικές δια-

μεσολαβήσεις και τους αναβαθμούς της παρουσίας και της επίδρασης του

«ξένου» (τη δοκιμασία του ξένου –l’épreuve de l’étranger– για να θυμηθώ

τον Antoine Berman) στη διαμόρφωση του ‘εθνικού χαρακτήρα’, ιδεολόγημα

που διατρέχει, ενίοτε με συγκρουσιακό τρόπο, τον 19ο αιώνα.

Για να πιάσουμε όμως το νήμα από την αρχή, ας θυμηθούμε την προσφιλή

έκφραση του Κ. Θ. Δημαρά «τα καλά εργαλεία». Ο ίδιος, χωρίς να εγκατα-