Συνάντηση εργασίας νέων ερευνητών

Ο ελληνικός περιοδικός τύπος του 19

ου

αιώνα

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαμάχη του

Legrand με τον Ραγκαβή, με αφορμή την

Histoire

του τελευ-

ταίου (βλ. εδώ, «Δειγματοληψία», 1877). Ο Γάλλος νεοελλη-

νιστής λυπάται που η

Ιστορία

του Ραγκαβή δεν μπορεί να

ξεπεράσει τις κριτικές ιδεοληψίες του Νερουλού (εμμονή στη

φαναριώτικη λογοτεχνική και κριτική παράδοση και υποβάθ-

μιση άλλων παραδόσεων, π.χ. Επτανησιακή Ποίηση). Ο λόγος

του Legrand αποπνέει ένα αίσθημα αγανάκτησης και πικρίας,

κάτι που καταδεικνύει πως στα τέλη της δεκαετίας του 1870

η ανάγκη για τη συγγραφή μιας ιστορίας της νεοελληνικής λο-

γοτεχνίας με αυστηρά επιστημολογικά κριτήρια ήταν επιτα-

κτική. Η αγανάκτησή του ίσως να πηγάζει και από το γεγονός

ότι ο Ραγκαβής δεν λάμβανε υπόψη τη δουλειά του Γάλλου.

Ο Legrand προβαίνει σε μια αναλυτική και αυστηρή εξέτα-

ση των πολλών λαθών του Ραγκαβή, ανασκευάζοντάς τα. Η

αντίδραση του Ραγκαβή υπήρξε εξίσου άμεση: συντάσσει ένα

απολογητικό κείμενο στο ίδιο περιοδικό, το οποίο τυπώνεται

τον Νοέμβριο του 1877, με ταυτόχρονη απάντηση του Legrand

στις υποσημειώσεις εν είδει υπομνηματισμού. Ο αναγνώστης

βρίσκεται μπροστά σε ένα σπάνιο παράδειγμα άμεσου και

δημόσιου κριτικού διαξιφισμού στο χαρτί.

Η σύνταξη μιας επαρκούς ΙΝΕΛ είναι πλέον μια πολύ σο-

βαρή υπόθεση και από τα μέσα του 1870 και μετά, εργασίες

σχετικές με την ΙΝΕΛ εκπονούνται με ταχύτερους ρυθμούς.

Αναφέρω ενδεικτικά κι επί τροχάδην: τις ιδιαίτερες, από

πλευράς παρερμηνειών, κανονικοποιητικές και ερμηνευτι-

κές προτάσεις του Κ. Σάθα στον

Ιλισσό

και την

Εστία

ή το

θεωρητικό κείμενο του Ι. Πανταζίδη στην

Εστία

που αφορά

την ανάλυση όρων όπως «Γραμματολογία» και «Φιλολογία».

πρότυπο του

Ερωτόκριτου

»,

Αγγλοελληνική Επιθεώρηση

, τ. 6 (1953),

σσ. 145-152. Τώρα πια βλ.

Των Φώτων

, Ερμής: Αθήνα

2000, σ. 329-

336. Βλ. και Αλέξανδρος Κατσιγιάννης, «Επίγονοι του Κοραή και

Δημώδης Γραμματεία: Χριστόφορος Φιλητάς. Πρόδρομος και Λησμο-

νημένος», στα υπό έκδοση Πρακτικά του

Neograeca Medii Aevi VII.

Χαρτογραφώντας τη δημώδη λογοτεχνία (12

ος

-17

ος

αι.)