Συνάντηση εργασίας νέων ερευνητών

Νίκος Φαλαγκάς

154

ιστορίας» ή της «Βιβλιογραφίας».

Επομένως, το περιεχό-

μενο του γραμματειακού αυτού είδους είναι πράγματι ποι-

κίλο και εκφράζει, όπως το έθεσε η Thérenty, τον ετερόκλητο

χαρακτήρα του ίδιου του Τύπου.

Το θέμα, βέβαια, ή το αντικείμενο αναφοράς δεν είναι το

μοναδικό στοιχείο που μπορεί να περιγράψει ένα γραμμα-

τειακό είδος. Αντίθετα, όπως θυμίζει ο Todorov, διαφορετι-

κού επιπέδου χαρακτηριστικά διαχωρίζουν το ένα είδος από

το άλλο: οι συνθήκες εκφοράς διακρίνουν ένα ποίημα από

ένα τραγούδι, η στιχουργία ένα σονέτο από μια μπαλάντα,

στοιχεία θεματικά μια τραγωδία από μια κωμωδία, η αυτοβι-

ογραφία διαφέρει από το μυθιστόρημα στο ότι ο συγγραφέ-

ας της υποστηρίζει ότι αφηγείται πραγματικά περιστατικά.

Και θα μπορούσε κανείς να προσθέσει στον κατάλογο αυτό

πολλά ακόμα παραδείγματα, όπως λ.χ. ότι η έκταση διακρίνει

ένα διήγημα από ένα μυθιστόρημα ή ο χρόνος της δράσης ένα

ιστορικό μυθιστόρημα από ένα μυθιστόρημα επιστημονικής

φαντασίας.

Υπάρχουν δύο ακόμα στοιχεία, πέρα από το ετερόκλητο

περιεχόμενο, που χαρακτηρίζουν τα κείμενα που περιλαμβά-

νονται στα «Ποικίλα» της

Ευτέρπης

. Το πρώτο και πιο εμφα-

νές από αυτά είναι η έκταση. Πρόκειται κατά κανόνα για

κείμενα συντομότερα από τα υπόλοιπα που δημοσιεύονται

στα τεύχη του περιοδικού, καθώς τα περισσότερα από αυτά

δεν υπερβαίνουν τη μια παράγραφο. Η ανάγκη της οργάνω-

σης της ύλης του περιοδικού φαίνεται πως συντέλεσε στο να

30. Βλ. για παράδειγμα το κείμενο με τίτλο «Ο θαλάσσιος όφις» στο

οποίο παρατίθεται μετά από μια γενική εισαγωγή η μαρτυρία ενός αμε-

ρικανού πλοιάρχου σε πρώτο πρόσωπο και σε ευθύ λόγο αναφορικά με

την αιχμαλωσία ενός άγνωστου θαλάσσιου κήτους (Ανυπόγραφο, «Ποικί-

λα. Ο θαλάσσιος όφις»,

Η Ευτέρπη

, Ε΄, 111, 01.04.1852, σσ. 356-358). Το

κείμενο συγκαταλέγεται στη στήλη των ποικίλων παρόλο που παρόμοια

κείμενα σε άλλα τεύχη δημοσιεύονται στη στήλη της «Φυσικής ιστορίας»

του περιοδικού.

31. Thérenty, σ. 269.

32. Todorov, σσ. 33-34.