Συνάντηση εργασίας νέων ερευνητών

Ο ελληνικός περιοδικός τύπος του 19

ου

αιώνα

123

στη διαμόρφωση των ιδιαίτερων λογοτεχνικών και ιδεολογι-

κών δεδομένων της εποχής εκείνης υπογραμμίζοντας ότι «οι

Σούτσοι στην πρώτη τους περίοδο τουλάχιστον αποτελούν την

πρωτοπορία της ελλαδικής διανόησης», καθώς «εισάγουν –

μαζί με τον Αλέξανδρο Ρίζο Ραγκαβή – τον Ρομαντισμό στον

ελλαδικό χώρο (αρχές της δεκαετίας του 1830), καθόλου

καθυστερημένα σε σύγκριση με τον χρόνο εισαγωγής του στις

άλλες (ευρωπαϊκές) χώρες, ιδίως αν σκεφτούμε και την ελλη-

νική πραγματικότητα της εποχής», ενώ ιδιαίτερα «τολμηρές»

είναι και «οι κοινωνικοπολιτικές τους αναζητήσεις».

ως κριτικός. Ο Αλέξανδρος Σούτσος, ο Παλαμάς και η ποίηση του Κάλ-

βου»,

Το Δέντρο

, τχ. 67-68 (1992), σ. 50, όπου ο Βαγενάς, αναφερόμενος

στην ποίηση των ρομαντικών, σημειώνει: «[…] οι στίχοι των ρομαντικών

μας μνημονεύονται σήμερα με χιουμοριστική ή περιπαιχτική διάθεση· ως

ποιήματα δίχως ποίηση, απλή στιχοποιΐα ελαττωματικής κατασκευής, κυ-

ρίως εξαιτίας της γλώσσας τους»· βλ. και τις σσ. 57-58, όπου ο Βαγενάς

σχολιάζει αναλυτικά τη γλωσσική μορφή των ποιημάτων του Σούτσου

στις διάφορες φάσεις της πορείας του. Επίσης, ο μελετητής σημειώνει:

«Όμως στα “μεγάλα” του έργα (

Περιπλανώμενος

, 1839·

Η Τουρκομάχος

Ελλάς

, 1850), δηλαδή στους λυρικούς και τους επικούς του στίχους, με

τους οποίους ο Σούτσος έλπιζε ότι θα μείνει στη μνήμη των μεταγενέ-

στερων, η πορεία του στο δρόμο του αρχαϊσμού είναι ολόψυχη» (σ. 58).

Σχετικά με την αντιμετώπιση της ποίησης της Αθηναϊκής Σχολής από τη

μεταγενέστερη κριτική, βλ. και Σόνια Ιλίνσκαγια,

Στην τροχιά του ρο-

μαντισμού. Η ρομαντική ποίηση στην Ελλάδα του 19

ου

αιώνα

, Ελληνικά

Γράμματα, Αθήνα 2008, σσ. 38-39.

24. Βαγενάς, «Ο ουτοπικός σοσιαλισμός των αδελφών Σούτσων»,

σσ. 10-11. Ο μελετητής διαπιστώνει ότι «οι θέσεις που διατυπώνουν […]

αναπαράγουν ορισμένες από τις ιδέες ενός πρώιμου ουτοπικού σοσιαλι-

σμού» (σ. 12) και ότι οι θέσεις αυτές «καθιστούν τους Σούτσους πρώτους

εκφραστές σοσιαλιστικών ιδεών στον ελλαδικό χώρο» (σ. 14). Επιπλέον,

ο Βαγενάς μας πληροφορεί ότι «οι Σούτσοι […] προβλέπουν την ενο-

ποίηση της Ευρώπης, την ολοκλήρωση της οποίας τοποθετούν γύρω στο

έτος 2030» (σ. 16). Βλ. επίσης Βαγενάς, «Οι Σούτσοι και η ευρωπαϊκή

ενοποίηση»,

Σημειώσεις από το τέλος του αιώνα

, Κέδρος, Αθήνα 1999,

σσ. 167-171. Για τη σατιρική διάσταση των ποιημάτων του Σούτσου, βλ.

Μουλλάς, «Αλέξανδρος Σούτσος», στον τόμο

Σάτιρα και πολιτική στη

νεώτερη Ελλάδα. Από τον Σολωμό ως τον Σεφέρη

, Εταιρεία Σπουδών