Συνάντηση εργασίας νέων ερευνητών

Ο ελληνικός περιοδικός τύπος του 19

ου

αιώνα

139

Συνοψίζοντας τα πορίσματα της επισκόπησης των κειμέ-

νων, παρατηρούμε ότι τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται από

τους κριτικούς των περιοδικών ως κριτήρια θετικής αξιολό-

γησης των ποιημάτων είναι καταρχήν η σύνδεση της θεματο-

λογίας τους με τον εθνικό βίο και η αποτύπωση σ’ αυτά της

φιλοπατρίας των ποιητών. Η ιδιαίτερα συχνή εμφάνιση του

όρου «εθνικός» στα κείμενα που εξετάστηκαν είναι δηλωτική

της επικρατούσας την εποχή εκείνη πατριωτικής ιδεολογίας

που διαποτίζει κάθε πεδίο της πνευματικής ζωής, συνεπώς

και τη λογοτεχνική κριτική που ασκείται μέσω του περιο-

δικού τύπου. Ανατίθεται, λοιπόν, στην ποίηση μία βαρυσή-

μαντη αποστολή, αυτή της έκφρασης των αναζητήσεων του

ελληνικού έθνους και της θεμελίωσης των εθνικών αξιών.

αναφορά στην ιστορική περίοδο της Επανάστασης και η εξύ-

μνηση των ηρωικών κατορθωμάτων των Ελλήνων εντάσσονται

στο πλαίσιο της πατριωτικής θεματικής. Επιπλέον, προωθεί-

ται συστηματικά από την κριτική η ενασχόληση των ποιητών

με θέματα προερχόμενα από την αρχαιότητα και η υιοθέτη-

ση κανόνων των αρχαίων ποιητικών ειδών, κυρίως του έπους.

Ταυτόχρονα, αναγνωρίζεται η επίδραση που έχει δεχτεί η

ελληνική ποίηση από τους εκπροσώπους του δυτικού ρομα-

ντισμού, όμως οι κριτικοί δεν ωθούν τους ποιητές προς τα

πρότυπα αυτά. Παρατηρούμε, συνεπώς, μία προτίμηση των

αρθρογράφων των υπό εξέταση εντύπων στα χαρακτηριστικά

του κλασικισμού έναντι αυτών του ρομαντισμού.

Τέλος, ένα

82. Για την κεντρική θέση που κατείχε η ποίηση στην κοινωνία κατά

την εποχή που εξετάζουμε, βλ. Πολίτης,

Ρομαντικά χρόνια. Ιδεολογίες

και Νοοτροπίες στην Ελλάδα του 1830-1880

, σσ. 112-117.

83. Βλ. Γαραντούδης, «Η λογοτεχνία 1830-1880»,

Ιστορία του νέου

ελληνισμού 1770-2000

, τ. 4, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2004, σσ. 195-

210, όπου αναπτύσσονται τα γνωρίσματα και οι όροι διαμόρφωσης του

«αθηναϊκού κλασικο-ρομαντισμού» (σ. 205). Σχετικά με τη χρονική πε-

ρίοδο που εξετάζουμε, δηλαδή την περίοδο της έκδοσης των τριών περιο-

δικών που συμπίπτει με την εμφάνιση και την ανάπτυξη του θεσμού των

πανεπιστημιακών ποιητικών διαγωνισμών, βλ. τις επισημάνσεις: «Οι δι-

αγωνισμοί αποτέλεσαν σημαντικούς θεσμούς της ελληνικής πνευματικής