Η Βάνια Παπανικολάου σπούδασε στο Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης με κατεύθυνση Θεατρολογία-Μουσικολογία (1998-2002). Το 2005 έλαβε το μεταπτυχιακό της δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο του Essex. Το 2012 υποστήριξε τη διδακτορική της διατριβή στο Πανεπιστημίου Κρήτης (Τμήμα Φιλολογίας Τομέας: Θεατρολογίας-Μουσικολόγιας) με θέμα: «Η συμβολή της Νέας Σκηνής στην εξέλιξη του νεοελληνικού θεάτρου». Κατά το έτος 2012-2013 διετέλεσε μεταδιδακτορική υπότροφος της Επιτροπής Ερευνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης με θέμα έρευνας: «Η ψηφιοποίηση των θεατρικών έργων που δημοσιεύτηκαν στον περιοδικό και ημερήσιο Τύπο κατά τον 19ο αιώνα». Συμμετείχε ως μεταπτυχιακός υπότροφος στο ερευνητικό πρόγραμμα «Ιστορία του Νεοελληνικού Θεάτρου» του Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών - ΙΤΕ (2005-2006). Από το 2013 συμμετέχει στο πρόγραμμα ΘΑΛΗΣ «Χρυσαλλίς/Chrysallis»: Πολιτισμικές διαμεσολαβήσεις και διαμόρφωση του «εθνικού χαρακτήρα» στον περιοδικό τύπο του 19ου αιώνα. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την ιστορία και την δραματολογία του 19ου και 20ού αιώνας και την ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου (19ος και 20ός αι.)
